IMPERFEKT (Prateritum)
Imperfekt to jeden z 3 czasów przeszłych w języku niemieckim (istnieją jeszcze: czas przeszły Perfekt i czas zaprzeszły Plusquamperfekt). Imperfekt jest używany głównie w opowiadaniu lub przy opisywaniu wydarzeń, na język polski najczęściej jest tłumaczony jako czas przeszły niedokonany.
O tym, jakiego czasu używamy, mówi nam czasownik. I właśnie ze względu na sposób tworzenia czasów przeszłych dzielimy czasowniki na 3 grupy:
1. czasowniki słabe (die schwachen Verben)
2. czasowniki mocne (die starken Verben)
3. czasowniki nieregularne (die unregelmäßigen Verben)
Czasowniki słabe - Die schwachen Verben
Czasowniki słabe (regularne) tworzą Imperfekt, dodając do tematu czasownika określoną końcówkę, zależnie od osoby i liczby. Jeżeli temat czasownika kończy się na "-d", "-t", "-n", "-m", wtedy do schematu końcówek dodajemy samogłoskę "-e" (są to m. in. czasowniki takie jak: "antworten", "rechnen", "baden", "warten", itp.) . Spójrzmy na schemat końcówek:
1) -(e)te
2) -(e)test
3) -(e)te
1) -(e)ten
2) -(e)tet
3) -(e)ten
Przykłady:
legen - ich legte - du legtest - er legte - wir legten - ihr legtet - sie legten
atmen - ich atmete - du ratmetest - es atmete - wir atmeten - ihr atmetet - sie atmeten
Czasowniki mocne - Die starken Verben
Czasowniki mocne zmieniają w Imperfekcie samogłoskę tematową. W pierwszej i trzeciej osobie liczby pojedynczej nie dodajemy końcówek, formy 1 i 3 osoby stanowią formę wyjściową dla całej odmiany. W pozostałych osobach dodajemy końcówki czasu teraźniejszego (patrz dział "Czasownik"). Oto schemat końcówek dla czasowników mocnych w czasie przeszłym Imperfekt:
1) -
2) -st
3) -
1) -en
2) -t
3) -en
Zmiany samogłosek tematowych są bardzo zróżnicowane, dlatego należy przy każdym czasowniku zapamiętać jego formę podstawową.
Przykłady:
finden - ich fand - du fandest - er fand - wir fanden - ihr fandet - sie fanden
rufen - ich rief - du riefst - sie rief - wir riefen - ihr rieft - sie riefen
Odmiana czasowników posiłkowych w czasie przeszłym Imperfekt:
sein werden haben
ich bin werde habe
du bist wirst hast
er/sie/es ist wird hat
wir sind werden haben
ihr seid werdet habt
sie/Sie sind werden haben
Czasowniki nieregularne - Die unregelmäßigen Verben
Czasowniki nieregularne przyjmują w Imperfekcie końcówki takie, jak czasowniki słabe oraz zmieniają temat lub samogłoskę tematową tak, jak czasowniki mocne. Do czasowników nieregularnych zaliczamy m. in.:
kennen - kannte (znać)
brennen - brannte (palić)
nennen - nannte (wyliczać, wymieniać)
senden - sandte (wysyłać)
rennen - rannte (pędzić)
bringen - brachte (przynosić)
denken - dachte (myśleć)
wenden - wandte (zwrócić się)
wissen - wußte (wiedzieć)
Do tej grupy należą też czasowniki modalne, które tracą w Inperfekcie przegłos i przybierają końcówki czasowników odmiany słąbej.