TEKST ORYGINALNY:
Przejawy życia kulturalnego i oświatowego
- spiew - śpiewano aby w zamian otrzymać - kawałek chleba lub miskę zupy, aby wyzwolic w innych więźniach chęć do życia, oderwać na chwilę od tragicznej rzeczyswistości, podtrzymać na duchu; śpiewano znane piosenki, a także piesni tworzone w obozie;Pierwszą legalną pieśń zaczęli śpiewać Żydzi polscy i słowaccy na wiosnę 1942 roku;Wieczorami po apelu śpiewani piosenki w języku hebrajskim.
- Halina Bielecka- śpiewaczka operetki warszawskiej śpiewała zawsze "Ave Maria" Schuberta; śpiewała nie tylko w swoim baraku ale takkże i w innych.
Na wiosnę 1944, kiedy reżim w obozie był mniej surowy nie musiano śpiewać już w konspiracji. Jeńcy radzieccy śpiewali pieśń "Wołga, Wołga". Później przyswoili ją sobie Polacy. Do stałego repertuaru Rosjan należała piosenka "Katorżnaja piesnia". Z czasem zaczęły tworzyć sie zespoły wokalne.
- w 05.1943r. - pole III, grupa chłopców Żydowskich utworzyła "zespół rewelersów"
- pole III - "Krematoriumboys". Andrzej Stanisławski, Zbigniew Cynkicz i Kazimierz Kolodziejski śpiewali na głosy popularne piosenki polskie, występowali tylko we własnym bloku. Piosenki i pieśni towarzyszyły zawsze obchodom tradycyjnych świąt i były nieodłącznym elementem każdej uroczystiści. Wśród więźniów rodziły solidarność i wytwarzały poczucie głębokiej więzi. Prezentowano różnorodne utwory wokalne. Śpiewano pieśni religijne, patriotyczne, partyzanckie, popularne arie operetkowe, piosenki sentymentalne i humorystyczne.
- wiersze - osobiste uczucia , doznania psychiczne, tęksnotę za wolnością stany emocjonalne wywoływane widokiem strasznej nędzy fizycznej i psychicznej człowieka
- wiersze okolicznosciowe, poświęcona jakimś szczególnym wydarzeniom w obozie za drutami.
- pierwiastki religijne - motywy związane z kultem religijnym stanowią zazwyczaj element krajobrazu, np. krzyż przydrożny, kapliczka, wieże kościoła.
Wiersze miały także charakter modlitwy
- wyrażały zazwyczaj najgłębsze pragnienia i doznania psychiczne autorów; powszechną ich cechą był optymizm oraz wiara w wyzwolenie; bez wzgkledu na wartość artystyczną cieszyły się powodzeniem, bo zaspokajały głód przeżyć artystycznych i emocjonalnych, dodawały siły do przetrwania oraz były wyrazem walki z reżimem obozowym. Podobną rolę odgrywały różnego rodzaju imprezy, przygotowywane nielegalnie zazwyczaj po apelu wieczornym. Urządzały je przede wszystkim więźniarki polityczne przywiezione z Pawiaka i więzienia Gestapo w Radomiu. Warszawianki utworzyły komisję kulturalno - wychowawcząn na czele ktorej stanęła Matylda Waliniewska. Z jej inspiracji w dniu 13.02.1943r. powstało "Radio Majdanek". Było to radio fikcyjne. Od tamtej pory w bloku "Pawiaczek" codziennienadawano pełne humoru "auycje" poranne iw ieczorne. Informowano w nich dowcionie o wydarzeniach obozowych, przekazywano wiadomości polityczne, apelowano o przynoszenie darów dla najbardziej potrzebujących, skladano solenizantom życzenia itp.Audycje te niweczyły wysiłki SS - manów zmierzających do utrzymania atmosfery grozy i leku, osmieszały zarządzenia obozowe, dawały poczucie godności wypływające z przekonania że jest to walka konspiracyjna z okupantem. Audycje poranne kończyły sie hasłem:"PAMIETAJMY ŻE JUTRO BEDZIE LEPIEJ", zaś audycje wieczorne : "PAMIETAJMY ŻE KAŻDY NOWY DZIEŃ ZBLIŻA NAS DO WOLNOŚCI". Spikerkami były : Danuta Brzosko, Alina Pleszczyńska, Hanna Fularska, Wiesława Grzegorzewska, Romana Pawłowska, Stefania Błońska. Teksty audycji przygotowywały : Urszula Biederman, Danuta Brzosko, Alicja Dańska, Wiesława Grzegorzewska, Jadwiga Korwin - Kamieńska, Alina Paradowska, Alina Pleszczyńska.
- nauka i oświata - zajmowały marginesową pozycję, ponieważ wszelkie poczynania konspiracyjne wymagające dłuższego czasu były na Majdanku wyjatkowo niekorzystne.
- nauczyciel gimnazjum dr Leon Bochenek zorganizował - kurs j. angielskiego
- prof. Stanisław Poniatowski wykładał etnologię
- w Styczniu 1943r. na III polu z inspiracji Leona Pomirowskiego powstał tajny uniwersytet.
- prof. Mieczysław Michałowicz prowadził lekcje j. francuskiego, niemieckiego i angielskiego.
- dr. Stefa Stefania Perzanowska przygotowywała do opieki nad chorymi grupę młodych dziewcząt; wykladała anatomię, fizjologię zasady aseptyki, zapznawała z typowymi objawami chorób.
NAPISANY PO NIEMIECKU PRZEZE MNIE:
Die Ausdrucken von der Kultursleben:
- DER GESANG - man haben gesungen um das Stück des Brot oder die Schüssel der Suppe zu bekommen; um in die oder Menschen die Lebensverlangen zu befreien, um vor der Augenblick von die tragisch Wirklichkeit zu abgehen, um an der Geist zu halten. Man haben die wohlbekannten Lieden gesungen und die Lieden formende in der lager. Die erste legalische Lied haben die polnische und slowakische Juden im Frühling 1942 gesungen.
Abends nach der Appell haben in hebräisch gesungen.
- Malina Bielecka - die Sängerin der warschauer Operette; sie hat immer "Ave Maria" von Schubert gesungenl; sie hat nicht nur in seine baracke gesungen aber auch in andere Baracke.
Im Frühling 1944, wenn das Regime war weniger streng, man haben nicht in die Tarnung gesungen mussen. Die sowietisch Gefangenen haben das Lied "Wolga, Wolga" gesungen. Später die Polnische haben sie sich aneignet. In stetig Repertoire haben die Russen "Katorżnaja piesnia".
Mit der Zeit man haben die Vokalgruppen entsteht.
- 05.1943 - Feld III - die Gruppe von die Judische Jungen habe die "Grupa Rewelersów" geschaffen
- Feld II - das Terzett "Krematoriumboys" -> A.S, Z.C und K.K haben auf stimmig die populär polnische Lieder gesungen und sie haben nur in seine Baracke vorteten.
Lieder haben immer das traditional Festen begleitet und waren die unzertrennliche Element in jede Fest. Inmitten die Gefangenen sie haben die Solidärität geboren und die Gefühl von tief Bindung erzeugt. Man haben verschiedene Vokalwerken presentiert. Man haben die religiös, patriotisch, partisanen, populär opperettenhaft Arien, sentimental und humoristisch Lieder gesungen.
- DIE GEDICHTE - persönliche Gefülen, die Sehnsucht von die Freiheit, sie Emotionalszustand die schrecklich physikalische Not ->1
- die Gelegenheitsgedichte geweiht -> welches besonderes Ereignis in Lager oder hinter Stachelgrahten
- die Religiöserzählung -> Motive gebunden mit Religiöskult entscheiden gewöhnlich die Landschaftelement z.B. der Kreutz am Wege gelegen, die Kapelle, der Turm der Kirche.
Die Gedichte haben auch das Gebetcharakter gehabt, gewöhnlich die am tiefsten psychisch Dursten und Empfindungen der Autoren;
die ihr allgemein Zeichen war Optimism und Treue in Befreiung; ohne Rücksicht auf den Kunstwert sie haben Erfolg gehabt, denn haben die Erlebnishunger gestillt, die Kraft zu überduern verleihen und sind der Ausdruck des Kampf mit Lagerregime. Ähnlich Rolle haben verschiedene Veranstaltungen bereitet. Diese Veranstaltungen haben vor allem die Politischegefängnisinsassine welche waren von Pawiak angefahren einrichtende und die Gefangener von Gestapo in Radom. Die Warschauerinen haben die Erziehungs-kulturalkomission. An der Spitze hat Matylda Woliniewska gestanden. Von ihr Inspiration hat "Majdanekradio" entstanden. Das war Scheinradio. Bis zu jene Zeitpunkt in "Pawiaczek" Block jeden Tag haben Humorgeladen morgendlich und abendlich "Sensungen" aufgebet. Man haben witzige über Lagersereignisse informieren, die Politichenachrichts übergegeben, über ->2 , die Geburtstagskindern Wunschen zusammenlegen etc. Diese Sensungen haben die SS-mäner Anstrengung veretelt, welche haben zum Grauen und Angstatmosphäre wollen gehalten. Die Sensungen haben auch die Lagersverfügungen haben mit die Losung zu Ende gegangen: "Nicht vergessen, dass Morgen besser wird!" und die abendliche Sensungen: "Nicht vergessen, dass jede Tag an Freiheit uns nähern". Die Sprecherinen waren: D. Brzosko, A. Pleszyńska, H.F, W.G, R.P i S.Błońska.
Den Texten der Sensungen haben bereitet: U.Biederman, D. Brzosko, A.D, W.G, J.Korwin-Kamieńska, A.P, A.Pleszyńska.
- DIE WISSENSCHAFT UND DIE BILDUNG -> haben die Randposition eingenommen, denn jede konspirativ Tunen länger Ziet bedürfende und systematische Arbeit waren an majdanek ausnahmsweise ungünstig.
- der Lehrer der Gymnasium, dr Leon Bochenek hat die Englischsprachkurs organisierte
- prof. St. Poniatowski hat etnologia unterrichte
- in Januar 1943 auf die III Field von die Inspiration von Leon Pomirowski hat geheim Universität entgestanden.
- prof. Mieczysław Michałowicz hat die Französisch, Deutsch und Englisch Stunden führte
- dr Stefania P. hat zu Betreuung auf Kranker die Gruppe der junge Madchen bereitet. Sie hat Anatomie, Physiologie unterrichte und sie hat auch mit Grund Erscheinungen Krankheiten bekannt gemacht.
ufff... koniec :)
BARDZO PROSZĘ O SPRAWDZENIE [: