wiec: ogólnie są 4 zasady:
1)Das ist ein Mann, der mein Freund ist.
der - odnosi sie do 'ein Mann' , oraz do tego ze jest tam czasownik 'ist' czyli der musi wysąpić w pierwszym przypadku
2) Das ist der Freund, MIT DEM ich gerne spreche.
dem- odnsi sie znowu do "der Freund", a rekcja czasownika wymusiła odmienienie der przez przypadki (jak wiemy mit wystepuje Dat.)
3) Der Freund wohnt hier.
Ich habe mit dem Freund studiert.
i analogicznie to wczesniejszych przykładów:
Der Freund, mit dem ich studiert habe, wohnt hier.
4) Ich habe die Frau gesehen, MIT DEREN Mann ich gesprochen habe.
deren - odnosi sie do "die Frau", mit nie bierzemy w tym wypadku pod uwage, bo deren odnosi sie do rzeczownika - w sumie tak jak w jezyku polskim:
Widziałem tą kobietę, z KTÓREJ --- MĘZEM rozmawiałam