Zdanie przydawkowe - język niemiecki

Są sytuacje, w których chcielibyśmy powiedzieć o jakiejś osobie lub jakimś przedmiocie więcej, niż umożliwia nam to zwykły przymiotnik.

To jest mój brat, któremu pomagam odrobić lekcje.

Takie, dodane po przecinku, zdanie określa rzeczownik zdania głównego (w powyższym przykładzie jest to brat) i odpowiada na pytania:

playwas für ein?
playwas für eine?
playwas für ein?
jaki
jaka?
jakie?
playwelcher?
playwelche?
playwelches?
który?
która?
które?

Zdanie takie to zdanie przydawkowe (der Attributsatz), które jest zdaniem pobocznym (orzeczenie na końcu zdania). Zdanie przydawkowe wprowadzamy za pomocą zaimków względnych:

liczba
pojedyncza
liczba
mnoga
playder który playdie które
którzy
playdie która
playdas które

Pamiętajmy, iż zaimki względne odmieniają się przez przypadki:

rodzaj
męski
rodzaj
żeński
rodzaj
nijaki
liczba
mnoga
N. playder playdie playdas playdie
G. playdessen deren playdessen deren
D. playdem playder playdem denen
A. playden playdie playdas playdie

Zdanie przydawkowe może występować po zdaniu nadrzędnym lub między członami zdania nadrzędnego. Nigdy natomiast nie może być przed zdaniem nadrzędnym. Oto przykłady:

playSeine Mutter, die 45 Jahre alt ist, arbeitet als Krankenschwester. Jego matka, która ma 45 lat, pracuje jako pielęgniarka.
playDas ist der Junge, dem ich heute begegnet bin. To jest chłopiec, którego dzisiaj spotkałem.
playDer Student, dessen Buch auf dem Tisch liegt, studiert Medizin. Student, którego książka leży na stole, studiuje medycynę.
playIch will das Buch kaufen, das du mir empfohlen hast. Chcę kupić tę książkę, którą mi poleciłaś.
playDie Frauen, deren Fotos ich gesehen habe, kommen aus Griechenland. Kobiety, których zdjęcia widziałem, pochodzą z Grecji.
playDie Touristen, denen ich den Weg zum Bahnhof gezeigt habe, sprechen nur Deutsch. Turyści, którym pokazałem drogę do dworca, mówią tylko po niemiecku.
playDort liegen die Hausarbeiten, die der Lehrer korrigieren muss. Tam leżą prace domowe, które nauczyciel musi poprawić.
playDie Blumen, die sie von mir bekommen hat, sind sehr schön. Kwiaty, które ona dostała ode mnie, są bardzo ładne.

W zdaniach przydawkowych spójnikami mogą być także zaimki względne w połączeniu z przyimkiem. Np.:

playIst das der Mann, auf den alle warten? Czy to ten mężczyzna, na którego wszyscy czekają?
playIch lese den Roman, über den du mir so viel erzählt hast. Czytam tę powieść, o której tak dużo mi opowiadałeś.
playDas sind meine Verwandten, von denen ich mich verabschieden will. To są moi krewni, z którymi chcę się pożegnać.
playWie heißt der Fluss, an dem Warschau liegt? Jak nazywa się rzeka, nad którą leży Warszawa?
playDer Junge, in den sie sich verliebt hat, heißt Johann. Chłopak, w którym się zakochała, nazywa się Johann.
playDie Konferenz, an der wir teilnehmen, findet in Berlin statt. Konferencja, w której bierzemy udział, odbywa się w Berlinie.
playIch brauche die Telefonnummer der Firma, bei der ich anrufen will. Potrzebuję numeru telefonu firmy, do której chcę zadzwonić.

Warte uwagi jest także to, iż w zdaniach przydawkowych z zaimkiem względnym w dopełniaczu (der Genitiv), występujący bezpośrednio po zaimku rzeczownik jest bez rodzajnika.

playIst das der Mann, dessen Sohn in Frankreich studiert? Czy to ten mężczyzna, którego syn studiuje we Francji?
playDie Frau, deren Tochter noch in den Kindergarten geht, ist schwanger. Ta kobieta, której córka jeszcze chodzi do przedszkola, jest w ciąży.
playIch besuche meine Freunde, deren Eltern verreist sind. Odwiedzam moich przyjaciół, których rodzice wyjechali.
playDer Schriftsteller, dessen Buch gerade herausgegeben wurde, wohnt in Bonn. Ten pisarz, którego książka właśnie została wydana, mieszka w Bonn.

Ćwiczenia online:

pozostałe zakładki:
Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (3)

Swoją drogą w gramatyce niemieckiej jest mowa o rekcji czasownika, czyli relacji czasownik + przyimek + rzeczownik/ zaimek w odpowiednim przypadku, który zależy od owego przyimka, ale mamy też walencję czasownika, czyli połączenie czasownika z danym przypadkiem bez pośrednictwa przyimka, najczęściej jest to biernik, niemiecki Akkusativ. Określenie "rekcja bezprzyimkowa" nie jest zbyt poprawna. ;-)

@demi_de
W języku niemieckim istnieje coś takiego jak rekcja czasownika - przeważnie czasowniki bywają z przyimkami i po przyimkach łatwiej rozpoznać przypadek np. telefonieren mit - rozmawiać przez telefon z (mit łączy się z Dativem) więc wtedy dajemy przykładowo mit dem Hund.
Niestety istnieje jeszcze rekcja bezprzyimkowa i jest kilka wyjątków - w tym wypadku należy do niej też czasownik begegnen, który łączy się z celownikiem (dativem) i dlatego tak jest :)
Ten dział tutaj: http://www.niemiecki.ang.pl/gramatyka/rekcja_czasownika/czasowniki_wymagajace_dopelnienia

W zdaniu "Ich will das Buch kaufen, das du mir empfohlen hast." nie ma dativu. Jest tutaj akkusativ (das-des-dem-"das") - ja chcę kupić książkę, którą ty mi poleciłeś ---> poleciłeś mi kogo? co? (pyt. biernika) książkę. :)

Mam nadzieję, że wytłumaczyłem. Pozdrawiam :)

hej, czy ktoś może mi wytłumaczyć dlaczegow zdaniu: "Das ist der Junge, dem ich heute begegnet bin." użyto celownika (dem) a nie biernika (den)?

Dopiero zaczynam naukę niemieckiego i nie całkiem rozumiem, dlaczego tak jest w tego typu zdaniach.
Wydaje mi się, że jeśli "spotkałem" to kogo? co?, czyli Akkusativ?

Podobnie w zdaniu: "Ich will das Buch kaufen, das du mir empfohlen hast." Nie rozumiem czemu tam jest Dativ :-(