Tworzenie przymiotników w języku niemieckim
Wiele przymiotników w języku niemieckim powstaje poprzez dodanie do rzeczownika lub czasownika różnorodnych przyrostków. Ponieważ nie ma reguły, mówiącej kiedy używamy którego przyrostka, najlepiej jest uczyć się przymiotników poprzez porównanie ich z rzeczownikiem lub (rzadziej) czasownikiem, od którego powstały. Nie jest to skomplikowane, ponieważ przyrostków jest niewiele. A oto one:
Przyrostek -lich może tworzyć przymiotnik zarówno od rzeczowników jak i czasowników:
| utworzone od rzeczowników | ||
| playdas Fest | » | playfestlich |
| święto | odświętny | |
| playder Tag | » | playtäglich |
| dzień | codzienny | |
| playdie Woche | » | playwöchentlich |
| tydzień | tygodniowy | |
| playdas Jahr | » | playjährlich |
| rok | roczny | |
| playder Monat | » | playmonatlich |
| miesiąc | miesięczny | |
| playder Westen | » | playwestlich |
| zachód | zachodni | |
| playder Osten | » | playöstlich |
| wschód | wschodni | |
| playder Sport | » | playsportlich |
| sport | wysportowany | |
| playder Feind | » | playfeindlich |
| wróg | wrogi | |
| utworzone od czasowników | ||
| playvergessen | » | playvergesslich |
| zapominać | zapominalski | |
| playerhalten | » | playerhältlich |
| dostać | do dostania | |
| playverstehen | » | playverständlich |
| rozumieć | zrozumiały | |
| playvertrauen | » | playvertraulich |
| ufać | poufny | |
| playempfinden | » | playempfindlich |
| czuć | czuły | |
| playertragen | » | playerträglich |
| znosić | znośny | |
Przyrostek -isch dodawany jest tylko do rzeczowników:
| playPolen | » | playpolnisch |
| Polska | polski | |
| playSpanien | » | playspanisch |
| Hiszpania | hiszpański | |
| playJapan | » | playjapanisch |
| Japonia | japoński | |
| playdie Biologie | » | playbiologisch |
| biologia | biologiczny | |
| playdie Bibel | » | playbiblisch |
| Biblia | biblijny | |
| playdie Chirurgie | » | playchirurgisch |
| chirurgia | chirurgiczny | |
| playdie Schule | » | playschulisch |
| szkoła | szkolny | |
| playder Himmel | » | playhimmlisch |
| niebo | boski, niebiański | |
| playdie Seele | » | playseelisch |
| dusza | duchowy | |
| playdas Symbol | » | playsymbolisch |
| symbol | symboliczny | |
| playder Neid | » | playneidisch |
| zazdrość | zazdrosny |
Przyrostek -ig tworzy przymiotnik tylko w połączeniu z rzeczownikami:
| playder Wind | » | playwindig |
| wiatr | wietrzny | |
| playdie Farbe | » | playfarbig |
| kolor | barwny | |
| playder Glaube | » | playgläubig |
| wiara | wierzący | |
| playdie Narbe | » | playnarbig |
| blizna | pokryty bliznami | |
| playdie Traube | » | playtraubig |
| grono | groniasty | |
| playder Staub | » | playstaubig |
| kurz | zakurzony | |
| playdie Gnade | » | playgnädig |
| łaska | łaskawy | |
| playdie Seide | » | playseidig |
| jedwab | jedwabisty | |
| playdie Kraft | » | playkräftig |
| siła | silny | |
| playdie Schuld | » | playschuldig |
| wina | winny | |
| playdie Geduld | » | playgeduldig |
| cierpliwość | cierpliwy |
Przyrostek -bar występuje w połączeniu z niewielką ilością rzeczowników, zaś w przeważającej części łączy się z czasownikiem :
| utworzone od rzeczowników | ||
| playdie Ehre | » | playehrbar |
| honor, cześć | czcigodny, zacny | |
| playdas Wunder | » | playwunderbar |
| cud | cudowny | |
| playdie Frucht | » | playfruchtbar |
| owoc | urodzajny | |
| playdie Furcht | » | playfurchtbar |
| strach | straszliwy | |
| utworzone od czasowników | ||
| playbeschreiben | » | playbeschreibbar |
| opisywać | dający się opisać | |
| playübertragen | » | playübertragbar |
| przenosić | przenośny | |
| playaufheben | » | playaufhebbar |
| podnosić | dający się podnieść | |
| playverschieben | » | playverschiebbar |
| przesuwać | przesuwny | |
| playerwerben | » | playerwerbbar |
| nabywać, kupować | dający się kupić | |
| playhören | » | playhörbar |
| słyszeć | słyszalny | |
| playheilen | » | playheilbar |
| leczyć | uleczalny | |
Przyrostek -los jest odpowiednikiem polskiego przedrostka -bez. Przyrostek -los jest charakterystyczną końcówką przymiotników powstałych od rzeczownika:
| playdie Arbeit | » | playarbeitslos |
| praca | bezrobotny | |
| playdie Kraft | » | playkraftlos |
| siła | bezsilny | |
| playder Sinn | » | playsinnlos |
| sens | bezsensowny | |
| playder Atem | » | playatemlos |
| oddech, dech | bez tchu | |
| playdas Bargeld | » | playbargeldlos |
| gotówka | bezgotówkowy | |
| playdie Bedeutung | » | playbedeutungslos |
| znaczenie | bez znaczenia | |
| playder Besitz | » | playbesitzlos |
| posiadanie | bez majątku | |
| playdie Bewegung | » | playbewegungslos |
| ruch | bez ruchu, nieruchomy | |
| playdas Ende | » | playendlos |
| koniec | bez końca, nieskończony | |
| playdie Farbe | » | playfarblos |
| kolor | bezbarwny | |
| playder Fehler | » | playfehlerlos |
| błąd | bezbłędny | |
| playdie Frist | » | playfristlos |
| termin | bezterminowy | |
| playdie Frucht | » | playfruchtlos |
| owoc | bezowocny |
Przyrostek -ell tworzy przymiotnik w połączeniu z rzeczownikiem:
| playdie Industrie | » | playindustriell |
| przemysł | przemysłowy | |
| playdie Existenz | » | playexistenziell |
| egzystencja, byt | egzystencjalny | |
| playdie Tradition | » | playtraditionell |
| tradycja | tradycjonalny | |
| playdie Idee | » | playideell |
| idea | ideowy | |
| playdie Maschine | » | playmaschinell |
| maszyna | maszynowy | |
| playdie Materie | » | playmateriell |
| materiał | materialny | |
| playdie Sensation | » | playsensationell |
| sensacja | sensacyjny |
Przyrostek -al można porównać z polskim przyrostkiem -alny (ale nie we wszystkich przypadkach), a występuje on w przymiotnikach powstałych od rzeczownika:
| playdie Region | » | playregional |
| region | regionalny | |
| playdie Norm | » | playnormal |
| norma | normalny | |
| playdie Emotion | » | playemotional |
| emocja | emocjonalny | |
| playdie Epoche | » | playepochal |
| epoka | epokowy | |
| playder Horizont | » | playhorizontal |
| horyzont | horyzontalny | |
| playdie Nation | » | playnational |
| naród | narodowy | |
| playdie Katastrophe | » | playkatastrophal |
| katastrofa | katastrofalny |
