Rekcja czasownika – czasowniki wymagające dopełnienia
Niektóre czasowniki w języku niemieckim wymagają dopełnienia w odpowiednim przypadku. Na szczęście większość z nich pokrywa się z czasownikami polskimi, np:
| playIch habe (wen? was?) einen Hund. | Mam (kogo? co?) psa. |
| playIch sehe (wen? was?) meine Mutter. | Widzę (kogo? co?) moją matkę. |
Istnieje jednak pewna grupa czasowników niemieckich, które wymagają, aby stojący po nich rzeczownik był w innym przypadku, niż wynikałoby to z logicznego dla nas rozumowania.
czasowniki wymagające mianownika
Większość czasowników wymagających mianownika (der Nominativ) jest już zapewne znana:
| playsein | być |
| playwerden | stać się |
| playbleiben | pozostać |
| playscheinen | wydawać się |
| playgenannt werden | zostać nazwanym |
| playIch bin kein Student. | Nie jestem studentem. |
| playEr ist hier der Chef. | On jest tutaj szefem. |
| playSie scheinen gute Schauspieler zu sein. | Oni wydają się być dobrymi aktorami. |
| playHans bleibt immer der Beste. | Hans zawsze pozostanie najlepszym. |
czasowniki wymagające dopełniacza
Czasowniki wymagające dopełniacza (der Genitiv) mogą nieco zaskoczyć:
| playgedenken | wspominać |
| playsich bedienen | posługiwać sie |
| playsich erfreuen | cieszyć się |
| playbedürfen | wymagać |
| playsich enthalten | powstrzymywać się |
| playsich entsinnen | przypominać sobie |
| playsich erbarmen | zlitować się |
| playsich rühmen | chwalić się |
| playsich schämen | wstydzić się |
| playsich annehmen | podjąć się czegoś |
| playanklagen | oskarżać |
| playbeschuldigen | posądzać o coś |
| verdächtigen | podejrzewać o coś |
| playDer Nachbar beschuldigte sie der Zauberei. | Sąsiad posądził ją o czary. |
| playIch schäme mich meiner Tränen nicht. | Nie wstydzę się swoich łez. |
| playDiese Änderungen bedürfen eines Beschlusses. | Te zmiany wymagają ustawy. |
| playDer König erbarmte sich seines Sklaven. | Król zlitował się nad swoim niewolnikiem. |
| playWer nimmt sich des Projektes an? | Kto podejmie się tego projektu? |
| playWir entsinnen uns der Worte unseres Opas. | Przypominamy sobie słowa naszego dziadka. |
| playAm ersten November gedenken wir der Toten. | Pierwszego listopada wspominamy zmarłych. |
| playDer Junge rühmt sich seines Mutes. | Ten chłopiec chwali się swoją odwagą. |
czasowniki wymagające celownika
Oto czasowniki wymagające celownika (der Dativ):
| playausweichen | wyminąć |
| playähneln | być podobnym |
| playbekommen | wyjść na zdrowie |
| playbegegnen | spotkać |
| playbeitreten | przystąpić do organizacji |
| playzustimmen | zgadzać się |
| playbeiwohnen | uczestniczyć |
| playfolgen | iść za kimś |
| playsich nähern | zbliżać się |
| playgehören | należeć |
| playschreiben | pisać do kogoś |
| playsich anpassen | dopasować się do |
| playsich anschließen | dołączyć się do |
| playbeibringen | nauczyć kogoś czegoś |
| playgehorchen | słuchać kogoś |
| playmitteilen | poinformować |
| playnachlaufen | uganiać się za kimś |
| playwehtun | boleć |
| playbeimessen | przypisywać komuś coś |
| playRolf ähnelt seinem Vater. | Rolf jest podobny do swojego ojca. |
| playDer Kopf tut mir den ganzen Tag weh. | Głowa boli mnie cały dzień. |
| playIm Mai 2004 ist Polen der EU beigetreten. | W maju 2004 roku Polska przystąpiła do UE. |
| playDas Auto gehört unserem Lehrer. | Ten samochód należy do naszego nauczyciela. |
| playHänsel und Gretel begegneten im Wald einer Hexe. | Jaś i Małgosia spotkali w lesie czarownicę. |
| playAls wir uns der Grenze näherten, hielt uns der Grenzschutz an. | Kiedy zbliżaliśmy się do granicy, zatrzymała nas straż graniczna. |
| playDer Autofahrer wich dem Fußgänger in der letzten Sekunde aus. | Kierowca samochodu w ostatniej sekundzie ustąpił pieszemu. |
| playAlle Kinder sollen ihren Eltern gehorchen. | Wszystkie dzieci powinny słuchać się swoich rodziców. |
| playSchwimmen und Radfahren hat mir und meinem Bruder unser Vater beigebracht. | Pływania i jazdy na rowerze nauczył mnie i mojego brata nasz ojciec. |
| playMandy schrieb ihrer Freundin, sie sei krank gewesen und habe sie nicht besuchen können. | Mandy napisała do swojej przyjaciółki, że była chora i nie mogła jej odwiedzić. |
czasowniki wymagające biernika
Do czasowników wymagających biernika (der Akkusativ) należą:
| playanrufen | zatelefonować |
| playbeneiden | zazdrościć komuś |
| playheiraten | poślubić |
| playnennen | nazywać |
| playstören | przeszkadzać |
| playunterbrechen | przerywać |
| playlassen | kazać, pozwalać, zostawiać |
| playvergessen | zapominać |
| playes gibt | jest, są |
| playüberlegen | zastanawiać się |
| playDarf ich dich heute Abend anrufen? | Mogę zatelefonować do ciebie dzisiaj wieczorem? |
| playDie Mutter lässt ihre Tochter keine Zigaretten rauchen. | Matka nie pozwala córce palić papierosów. |
| playHier in der Nähe gibt es keine Tankstelle. | Tutaj w pobliżu nie ma żadnej stacji benzynowej. |
| playDer Lehrer unterbrach den Schüler und las das Gedicht selber vor. | Nauczyciel przerwał uczniowi i sam odczytał wiersz. |
| playFrau Kirschner heiratete letzten Sonntag ihren Geliebten. | Pani Kirschner poślubiła w ubiegłą niedzielę swojego ukochanego. |
| playEr nannte mich einen sentimentalen Idealisten. | Nazwał mnie sentymentalnym idealistą. |
Część czasowników łączy się z dopełnieniem za pomocą określonego przyimka, a przyimek ten wymaga odpowiedniego przypadku. Te czasowniki opisujemy w kolejnej zakładce.
