Odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym
Tak jak w języku polskim tak i w języku niemieckim czasowniki regularne odmieniane przez osoby otrzymują różne końcówki. Końcówki te dodawane są do tematu bezokolicznika. Temat otrzymujemy poprzez odjęcie od bezokolicznika końcówki -en a w przypadku czasowników zakończonych na -ern końcówki -n:
| czasowniki zakończone na -en | czasowniki zakończone na -ern |
| playlern-en | playruder-n |
| uczyć się | wiosłować |
| playmach-en | playänder-n |
| robić | zmieniać |
| playwohn-en | playerinner-n |
| mieszkać | przypominać |
| playschreib-en | playkletter-n |
| pisać | wspinać się |
| playfrag-en | playplauder-n |
| pytać | gawędzić |
| playkauf-en | playverbesser-n |
| kupować | ulepszać |
wzór odmiany
Do otrzymanych tematów dodajemy końcówki osobowe. Czasowniki zakończone na -ern otrzymują w 1. i 3. osobie liczby mnogiej końcówkę -n, a pozostałe czasowniki końcówkę -en:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
| ich | playlern-e | wir | playlern-en |
| du | playlern-st | ihr | playlern-t |
| er sie es |
lern-t | sie Sie |
lern-en |
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
| ich | playruder-e | wir | playruder-n |
| du | playruder-st | ihr | playruder-t |
| er sie es |
ruder-t | sie Sie |
ruder-n |
Tworząc zdania pamiętajmy o podaniu osoby wykonującej daną czynność. Jest to bardzo ważne, ponieważ w języku niemieckim podmiot (czyli wykonawca czynności) nie jest domyślny.
| playDas Mädchen lernt fleißig. | Ta dziewczynka uczy się pilnie. |
| playDu schreibst einen Brief. | Piszesz list. |
| playWir kaufen Blumen. | Kupujemy kwiaty. |
| playSie wohnen in Berlin. | Oni mieszkają w Berlinie. |
| playWas machen Sie jetzt? | Co Pan teraz robi? |
| playIch frage den Lehrer. | Pytam tego nauczyciela. |
| playMein Opa plaudert gerne. | Mój dziadek chętnie gawędzi. |
| playWir ändern die Regeln. | Zmieniamy reguły. |
| playIhr verbessert die Rezeptur. | Wy ulepszacie recepturę. |
Jeśli temat czasownika kończy się na -t, -d, -ffn, -chn, -tm wówczas w celu ułatwienia wymowy w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej i 2. osobie liczby mnogiej występuje dodatkowo samogłoska -e. Do czasowników odmieniających się według tego typu należą:
| playantwort-en | odpowiadać |
| playbitt-en | prosić |
| playwart-en | czekać |
| playkost-en | kosztować |
| playbild-en | tworzyć |
| playfind-en | znajdować |
| playrechn-en | liczyć |
| playatm-en | oddychać |
| playöffn-en | otwierać |
| playarbeit-en | pracować |
| playred-en | mówić |
Odmiana powyższych czasowników przez osoby wygląda następująco:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
| ich | playantwort-e | wir | playantwort-en |
| du | playantwort-est | ihr | playantwort-et |
| er sie es |
antwort-et | sie Sie |
antwort-en |
A oto przykłady zdań:
| playDer Student antwortet richtig. | Ten student odpowiada poprawnie. |
| playDie Kinder rechnen schnell. | Te dzieci szybko liczą. |
| playWarum atmest du so schnell? | Dlaczego oddychasz tak szybko? |
| playEin Mann öffnet das Fenster. | Mężczyzna otwiera okno. |
| playEin Haus kostet viel. | Dom dużo kosztuje. |
| playWartet ihr schon lange? | Długo już czekacie? |
Pewna grupa czasowników traci w 2. osobie liczby pojedynczej końcówkę -s. Są to czasowniki o temacie zakończonym na -s, -ß, -x, -z, -tz:
| playheiß-en | nazywać się |
| playübersetz-en | tłumaczyć |
| playsitz-en | siedzieć |
| playmix-en | miksować |
| playgrüß-en | pozdrawiać |
| playras-en | pędzić |
Czasowniki te w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej mają taką samą formę:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
| ich | playheiß-e | wir | playheiß-en |
| du | playheiß-t | ihr | playheiß-t |
| er sie es |
heiß-t | sie Sie |
heiß-en |
| playDer Junge heißt Karl. | Ten chłopiec nazywa się Karl. |
| playAbela mixt einen Cocktail. | Abela miksuje koktajl. |
| playDu übersetzt einen Text. | Ty tłumaczysz jakiś tekst. |
| playWir rasen in die Klinik. | Pędzimy do kliniki. |
| playWie heißen Sie? | Jak się Pan/Pani nazywa? |
| playIhr grüßt den Nachbarn. | Wy pozdrawiacie sąsiada. |
Czasowniki zakończone na -eln tracą w odmianie w 1. osobie liczby pojedynczej -e w temacie.
| playhandeln | handlować/ postępować |
| playangeln | łowić (ryby) |
| playwackeln | trząść/ kiwać |
| playschütteln | potrząsać |
| playklingeln | dzwonić |
Odmiana tych czasowników wygląda następująco:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
| ich | playhandl-e | wir | playhandel-n |
| du | playhandel-st | ihr | playhandel-t |
| er sie es |
handel-t | sie Sie |
handel-n |
| playIch klingle an der Tür. | Dzwonię do drzwi. |
| playDer Vater wackelt mit dem Kopf. | Ojciec kiwa głową. |
| playIch angle gerne. | Chętnie łowię ryby. |
| playWir handeln immer aufrichtig. | Zawsze postępujemy szczerze. |
| playSie handeln mit gebrauchten Wagen. | Oni handlują używanymi samochodami. |
W mowie potocznej utrata -e występuje także w czasownikach zakończonych na -ern, więc w 1. osobie liczby mnogiej możliwe są dwie formy:
| playIch rudere/rudre in der Nähe des Ufers. | Wiosłuję w pobliżu brzegu. |
| playIch bewundere/bewundre die Landschaft. | Podziwiam krajobraz. |
| playIch gackere/gackre wie eine Henne. | Gdaczę jak kura. |
| playIch verbessere/verbessre meine Aussprache. | Poprawiam swoją wymowę. |
