Daty w języku niemieckim
Niemcy mówiąc o latach dzielą je na setki i dziesiątki, dlatego też rok 1687 będzie po niemiecku czytany jako szesnaście setek osiemdziesiąt siedem. Tak jak wszystkie liczebniki, także pisane są razem. Pamiętajmy iż mówią o latach używamy liczebników porządkowych (czyli jeden, dwa, trzy a nie pierwszy drugi, trzeci). A oto przykłady:
1415 | playvierzehnhudertfünfzehn |
1523 | playfünfzehnhundertdreiundzwanzig |
1637 | playsechzehnhundertsiebenunddreißig |
1798 | playsiebzehnhundertachtundneunzig |
1902 | playneunzehnhundertzwei |
Lata rozpoczynające nowe stulecie, np: 1700, 1800, 1900 itp. pisane są w następujący sposób:
1400 | playvierzehnhundert |
1500 | playfünfzehnhundert |
1600 | playsechzehnhundert |
1700 | playsiebzehnhundert |
1800 | playachtzehnhundert |
1900 | playneunzehnhundert |
Po roku 2000 daty zapisywane są tak jak w języku polskim:
2000 | playzweitausend |
2003 | playzweitausenddrei |
2007 | playzweitausendsieben |
2013 | playzweitausenddreizehn |
2020 | playzweitausendzwanzig |
Aby powiedzieć, iż coś ma miejsce w roku ..., możemy to zrobić na dwa sposoby: bądź używając wyrażenia im Jahre... (w roku...) lub stawiając po prostu datę bez żadnego przyimka:
playDer Schriftsteller ist im Jahre 1913 (neunzehnhundertdreizehn) geboren. | Ten pisarz urodził się w roku 1913. |
playDer Schriftsteller ist 1913 (neunzehnhundertdreizehn) geboren. | |
playIch war in Brasilien im Jahre 2001 (zweitausendeins) | Byłem w Brazylii w roku 2001. |
play2001 (zweitausendeins) war ich in Brasilien. | |
playIm Jahre 1939 (neunzehnhundertneununddreißig) begann der zweite Weltkrieg. | W roku 1939 zaczęła się II Wojna Światowa. |
play1939 (neunzehnhundertneununddreißig) begann der zweite Weltkrieg. |
Gdy w dacie chcemy zaznaczyć także dzień, wówczas robimy to przy pomocy liczebników porządkowych (pierwszy, drugi, ..., piąty, szósty itd.):
06.Mai | playder sechste Mai |
20. Dezember | playder zwanzigste Dezember |
16. April | playder sechzehnte April |
27. Januar | playder siebenundzwanzigste Januar. |
Aby powiedzieć, że coś miało miejsce jakiegoś dnia, używamy przyimka am a liczebnik otrzymuje końcówkę -n:
playIch habe Geburtstag am elften Juni. | Mam urodziny jedenastego czerwca. |
playIch bin am elften Juni neunzehnhundertsechsundachtzig (1986) geboren. | Urodziłam się jedenastego czerwca 1986 roku. |
playDie Messe findet im nächsten Jahr am neunten August statt. | Targi odbędą się w następnym roku dziewiątego sierpnia. |
playDie Messe findet am neunten August zweitausendsechzehn statt. | Targi odbędą się dziewiątego sierpnia 2016. |
playBesucht er uns am Freitag dem siebten (März)? | Czy on nas odwiedzi w piątek siódmego (marca)? |
playAm Sonntag dem achtzehnten fahren wir ins Gebirge. | W niedzielę osiemnastego jedziemy w góry. |
playTrefft ihr euch am Samstag dem ersten November? | Spotkacie się w sobotę pierwszego listopada? |
playDas Schuljahr beginnt am Montag dem zweiten September. | Rok szkolny rozpocznie się w poniedziałek drugiego września. |
Pozostają jeszcze stulecia, które wyrażamy przy pomocy liczebnika porządkowego (np. wiek siedemnasty, osiemnasty, dwudziesty) lub liczbą rzymska albo grecką, po której jest kropka:
piszemy: | piszemy i czytamy: |
das 14. Jahrhundert | playdas vierzehnte Jahrhundert |
das 17. Jahrhundert | playdas siebzehnte Jahrhundert |
das 18. Jahrhundert | playdas achtzehnte Jahrhundert |
das XIX. Jahrhundert | playdas neunzehnte Jahrhundert |
das XX. Jahrhundert | playdas zwanzigste Jahrhundert |
das XXI. Jahrhundert | playdas einundzwanzigste Jahrhundert |
Aby powiedzieć iż coś wydarzyło się w danym stuleciu, używamy przyimka im a liczebnik porządkowy otrzymuje końcówkę -n:
im 12. Jahrhundert | playim zwölften Jahrhundert |
im 16. Jahrhundert | playim sechzehnten Jahrhundert |
im XV. Jahrhundert | playim fünfzehnten Jahrhundert |
im XVIII. Jahrhundert | playim achtzehnten Jahrhundert |
im XIX. Jahrhundert | playim neunzenhten Jahrhundert |
Datę w przybliżeniu podamy mówiąc iż coś wydarzyło się w latach 20tych, 30tych, 40tych itd., co zrobimy dodając zarówno do lat pisanych cyframi jak i słownie końcówkę er. Końcówka er, jest nieodmienna i w każdym przypadku będzie taka sama:
playIn den 80er Jahren des zwanzigsten Jahrhunderts wurden in dieser Stadt viele Denkmäler errichtet. | W latach 80tych dwudziestego wieku w tym mieście wzniesiono wiele pomników. |
playWas weißt du über die 20er Jahre des siebzehnten Jahrhunderts? | Co wiesz o latach 20tych siedemnastego wieku? |
playHat Deutschland in den vierziger Jahren des neunzehnten Jahrhunderts einen Krieg geführt? | Czy Niemcy prowadziły jakąś wojnę w latach czterdziestych dziewiętnastego wieku? |
playWie wird die Welt in den fünfziger Jahren des einundzwanzigsten Jahrhunderts? | Jaki będzie świat w latach pięćdziesiątych dwudziestego pierwszego wieku? |
playMein Großvater erzählt mir oft über die siebziger Jahre. | Mój dziadek często opowiada mi o latach siedemdziesiątych. |