Liczebniki porządkowe - język niemiecki
Liczebniki porządkowe (die Ordinalzahlen) odpowiadają na pytania:
playder Wievielte? | który? |
playdie Wievielte? | która? |
playdas Wievielte? | które? |
Liczebniki porządkowe od 1 do 19 tworzy się poprzez dodanie do liczebnika głównego przyrostka -te, przy czym istnieją wyjątki, które zostały poniżej zaznaczone:
1. | playder erste | pierwszy |
2. | playder zweite | drugi |
3. | playder dritte | trzeci |
4. | playder vierte | czwarty |
5. | playder fünfte | piąty |
6. | playder sechste | szósty |
7. | playder siebte | siódmy |
8. | playder achte | ósmy |
9. | playder neunte | dziewiąty |
10. | playder zehnte | dziesiąty |
11. | playder elfte | jedenasty |
12. | playder zwölfte | dwunasty |
13. | playder dreizehnte | trzynasty |
14. | playder vierzehnte | czternasty |
15. | playder fünfzehnte | piętnasty |
16. | playder sechzehnte | szesnasty |
17. | playder siebzehnte | siedemnasty |
18. | playder achtzehnte | osiemnasty |
19. | playder neunzehnte | dziewiętnasty |
Pozostałe liczebniki przyjmują do liczebnika głównego bez wyjątku przyrostek -ste:
20. | playder zwanzigste | dwudziesty |
21. | playder einundzwanzigste | dwudziesty pierwszy |
22. | playder zweiundzwanzigste | dwudziesty drugi |
... | ... | ... |
30. | playder dreißigste | trzydziesty |
40. | playder vierzigste | czterdziesty |
50. | playder fünfzigste | pięćdziesiąty |
60. | playder sechszigste | sześćdziesiąty |
70. | playder siebzigste | siedemdziesiąy |
80. | playder achtzigste | osiemdziesiąty |
90. | playder neunzigste | dziewięćdziesiąty |
100. | playder hundertste | setny |
101. | playder hunderterste | sto pierwszy |
102. | playder hundertzweite | sto drugi |
120. | playder hundertzwanzigste | sto dwudziesty |
124. | playder hunndertvierundzwanzigste | sto dwudziesty czwarty |
200. | playder zweihundertste | dwusetny |
300. | playder dreihundertste | trzysetny |
1000. | playder tausendste | tysięczny |
2000. | playder zweitausendste | dwutysięczny |
2001. | playder zweitausenderste | dwudysięczny pierwszy |
10 000. | playder zehntausendste | dziesięciotysięczny |
20. | playder zwanzigste | dwudziesty |
21. | playder einundzwanzigste | dwudziesty pierwszy |
22. | playder zweiundzwanzigste | dwudziesty drugi |
... | ... | ... |
30. | playder dreißigste | trzydziesty |
40. | playder vierzigste | czterdziesty |
50. | playder fünfzigste | pięćdziesiąty |
60. | playder sechszigste | sześćdziesiąty |
70. | playder siebzigste | siedemdziesiąy |
80. | playder achtzigste | osiemdziesiąty |
90. | playder neunzigste | dziewięćdziesiąty |
100. | playder hundertste | setny |
101. | playder hunderterste | sto pierwszy |
102. | playder hundertzweite | sto drugi |
120. | playder hundertzwanzigste | sto dwudziesty |
124. | playder hunndertvierundzwanzigste | sto dwudziesty czwarty |
200. | playder zweihundertste | dwusetny |
300. | playder dreihundertste | trzysetny |
1000. | playder tausendste | tysięczny |
2000. | playder zweitausendste | dwutysięczny |
2001. | playder zweitausenderste | dwudysięczny pierwszy |
10 000. | playder zehntausendste | dziesięciotysięczny |
Liczebniki porządkowe występują z rodzajnikiem określonym (tak jak w powyższym przykładzie), wskazującym oraz zaimkiem dzierżawczym i odmieniają się jak przymiotniki. Oto wzór odmiany po rodzajniku określonym i wskazującym:
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | |
N. | playder zweite | playdie zweite | playdas zweite |
G. | playdes zweiten+s | playder zweiten | playdes zweiten+s |
D. | playdem zweiten | playder zweiten | playdem zweiten |
A. | playden zweiten | playdie zweite | playdas zweite |
Liczebniki porządkowe pisane cyfrą zawsze mają po sobie kropkę, co odróżnia je od liczebników głównych:
playIm 18. (achtzehnten) Jahrhundert. | W osiemnastym wieku. |
playWir treffen uns am 26. (sechsundzwanzigsten) Mai. | Spotkamy się dwudziestego szóstego maja. |
playHeute ist der 7. (siebte) November. | Dzisiaj jest siódmy listopad. |
playDas ist das tausendste Gedicht von ihm. | To jest jego tysięczny wiersz. |
playDieses vierte Bild ist echt toll. | Ten czwarty obraz jest naprawdę świetny. |
playDieser erste rote Rock gefällt mir nicht. | Ta pierwsza czerwona spódnica nie podoba mi się. |
playWir leben im 21. (einundzwanzigsten) Jahrhundert. | Żyjemy w dwudziestym pierwszym wieku. |
Po zaimku dzierżawczym liczebniki porządkowe odmieniają się tak jak po rodzajniku nieokreślonym i otrzymują następujące końcówki:
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | |
N. | playmein vierter | playmeine vierte | playmein viertes |
G. | playmeines vierten+s | playmeiner vierten | playmeines vierten+s |
D. | playmeinem vierten | playmeiner vierten | playmeinem vierten |
A. | playmeinen vierten | playmeine vierte | playmein viertes |
Tutaj oczywiście także należy pamiętać o postawieniu kropki po liczebniku porządkowym:
playSie hat heute ihren 18. (achtzenhten) Geburtstag. | Ona ma dzisiaj swoje osiemnaste urodziny. |
playDas ist mein erstes Haus. | To jest mój pierwszy dom. |
playDer Mann wohnt jetzt mit seiner zweiten Frau. | Ten mężczyzna mieszka teraz ze swoją drugą żoną. |
playUnsere dritte Schwester heißt Anna. | Nasza trzecia siostra ma na imię Anna. |
playWann wurde Ihr erster Roman herausgegeben? | Kiedy została wydana Pańska pierwsza powieść? |
Jeśli pytamy o datę, robimy to w następujący sposób:
playDer Wievielte ist heute? -Heute ist der 11. (elfte) Januar. |
Który dzisiaj jest? -Dzisiaj jest jedenasty stycznia. |
playAm Wievielten fährst du nach Polen? - Am 9. (neunten) September. |
Którego jedziesz do Polski? -Dziewiątego września. |