Przyimki określające czas - język niemiecki

Do określenia czasu służą następujące przyimki:

playan w, po
playin w, za

Ponieważ przy określaniu czasu zarówno przyimek an jak i przyimek in łączą się z celownikem (der Dativ), nastąpią następujące ściągnięcia przyimka z rodzajnikiem określonym:

playan dem » playam
playin dem » playim

Mimo iż obydwa mają takie samo znaczenie, ich użycie uzależnione jest od tego, co chcemy powiedzieć. Przyimek an (w) służy do wyrażania dni tygodnia, pór dnia oraz dat.

dni tygodnia
playIch komme am Freitag. Przyjdę w piątek.
playAm Sonntag findet eine Buchmesse statt. W niedzielę odbywają się targi książki.
pory dnia
playAm Nachmittag gehe ich zum Arzt. Po południu idę do lekarza.
playWas machst du am Abend? Co robisz wieczorem?
daty
playIch habe Geburtstag am 4. (vierten) März. Mam urodziny 4 (czwartego) marca.
playIch komme am 11. (elften) Januar. Przyjadę 11 (jedenastego) stycznia.

ale:

playin der Nacht w nocy

Przy pomocy przyimka in (w, za) mówimy o porach roku, miesiącach, tygodniach oraz stuleciach. Wygląda to następująco:

pory roku
playIm Sommer haben wir Urlaub. W lato mamy urlop.
playIm Winter kann man Ski laufen. W zimie można jeździć na nartach.
miesiące
playEr kommt nach Polen im Februar oder im April. On przyjedzie do Polski w lutym lub w kwietniu.
playIn diesem Monat habe ich keine Zeit. W tym miesiącu nie mam czasu.
tygodnie
playIn dieser Woche habe ich auch keine Zeit. W tym tygodniu także nie mam czasu.
playIn voriger Woche war ich beim Arzt. W poprzednim tygodniu byłem u lekarza.
stulecia
playIm vorigen Jahrhundert gab es zwei Weltkriege. W poprzednim stuleciu miały miejsce dwie wojny światowe.
playIn diesem Jahrhundert wird sich viel ändern. W tym stuleciu wiele się zmieni.

Przy użyciu przyimka in możemy także powiedzieć, iż coś odbędzie się w przyszłości (za jakiś określony czas):

playEr kommt in 2 Wochen. On przyjedzie za 2 tygodnie.
playSie kommt in 20 Minuten zurück. Ona wróci za 20 minut.
playHans hat Urlaub in einem Monat. Hans ma urlop za miesiąc.
playIn zwei Tagen haben wir eine wichtige Prüfung. Za dwa dni mamy ważny egzamin.

oraz:

playIm Laufe der Zeit... Z biegiem czasu...
playIn den 70er (siebziger) Jahren... W latach 70tych (siedemdziesiątych)...
playIn den 20er (zwanziger) Jahren... W latach 20tych (dwudziestych)...

Możliwe jest także wyrażenie tygodni, miesięcy oraz lat bez przyimka lecz z użyciem biernika (der Akkusativ):

playDiese Woche haben wir viel zu tun. W tym tygodniu mamy dużo do roboty.
playNächste Woche habe ich frei. Przyszły tydzień mam wolny.
playVorigen Monat war sie krank. W poprzednim miesiącu była chora.
playLetzten Monat verbrachte er an der Ostsee. Ostatni miesiąc spędził nad Bałtykiem.
playDieses Jahr haben wir keinen Urlaub. W tym roku nie mamy urlopu.
playNächstes Jahr fahre ich ins Gebirge. W następnym roku jadę w góry.

Bez przyimka występują:

playAnfang na początku
playMitte w środku
playEnde pod koniec
playFeste nazwy świąt

Przyimki te łączą się z rzeczownikiem w dopełniaczu (der Genitiv). Przymiotnik odmienia się według wzoru dla przymiotnika bez rodzajnika, czyli otrzymuje końcówkę -er dla rodzaju żeńskiego i liczby mnogiej oraz końcówkę -en dla rodzaju męskiego i nijakiego. Kilka przykładów:

Anfang (na początku)
playAnfang Mai haben wir frei. Na początku maja mamy wolne.
playAnfang dieser Woche gehen wir ins Kino. Na początku tego tygodnia idziemy do kina.
playAnfang nächster Woche habe ich Geburtstag. Na początku przyszłego tygodnia mam urodziny.
Mitte - w środku, w połowie
playMitte nächsten Monats besucht uns meine Tante. W połowie następnego miesiąca odwiedzi nas moja ciocia.
playMitte voriger Woche fahre ich nach Italien. W połowie poprzedniego tygodnia jadę do Włoch.
playKommst du nach Polen Mitte nächsten Jahres? Przyjedziesz do Polski w połowie przyszłego roku?
Ende - pod koniec
playEnde Juni herrscht Sommer. Pod koniec czerwca panuje lato.
playEnde dieser Woche soll noch regnen. Pod koniec tego tygodnia ma jeszcze padać.
playEnde nächsten Jahres wollen wir heiraten. Pod koniec przyszłego roku chcemy się pobrać.
Feste - święta
playWeihnachten gibt es jedes Jahr. Boże Narodzenie jest co roku.
playNeujahr feiern wir immer zusammen. Nowy Rok zawsze świętujemy razem.
playOstern ist ein Fest mit Traditionen. Wielkanoc jest świętem z tradycjami.
playKennst du Pfingsten nicht? Nie znasz Zielonych Świątek?

Ćwiczenia online:

Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (3)

Czemu "im vorigen Jahrhundert" (czyli z rodzajnikiem określonym), ale "in voriger Woche", czyli bez rodzajnika?

Możliwa jest tylko jedna forma: In diesem... i ta w przykładzie powyżej jest poprawna. :-)

Im diesem Jahrhundert wird sich viel ändern. ??

In diesem Jahrhundert wird sich viel ändern.