Przyimki z celownikiem lub biernikiem - język niemiecki

Zastosowanie odpowiedniego przypadku podczas użycia niewielkiej grupy przyimków uzależnione jest od tego, czy czasownik wyraża spoczynek, czy ruch. Służą do tego dwa pytania, które należy w takiej sytuacji postawić:

playwohin dokąd
playwo gdzie

Na pytanie wohin (dokąd) odpowiada biernik (der Akkusativ) a czasownik wyraża ruch. Często jest to czasownik wyrażający kierunek, w jakim coś się porusza.

Na pytanie wo (gdzie) odpowiada celownik (der Dativ) a czasownik wyraża spoczynek. Oznacza to, że w opisywanej czynności nie ma ruchu.

Przy tym podziale pomocne jest zrozumienie znaczenia poniższych czasowników:

wohin (dokąd) wo (gdzie)
playhängen playhängen
wieszać wisieć
playstellen playstehen
stawiać stać
playlegen playliegen
kłaść leżeć
playsich setzen playsitzen
siadać siedzieć
playstecken playstecken
wkładać tkwić

Do przyimków mogących łączyć się z biernikiem lub celownikiem należą:

playan na, w, przy
playauf na
playin do, za, w
playüber nad
playunter pod
playvor przed
playhinter za
playneben obok
playzwischen między

Wątpliwości co do zastosowania odpowiedniego przypadku rozjaśnią poniższe przykłady:

przyimki z biernikiem (der Akkusativ) przyimki z celownikiem (der Dativ)
an (na, w, przy)
playDer Lehrer hängt die Tafel an die Wand. playDie Tafel hängt an der Wand.
Nauczyciel wiesza Tablicę na ścianie. Tablica wisi na ścianie.
playWir stellen den Tisch an die Tür. playDer Tisch steht an der Tür.
Stawiamy stół przy drzwiach. Stół stoi przy drzwiach.
playMathias setzt sich an das Fenster. playMathias sitzt an dem Fenster.
Mathias siada przy oknie. Mathias siedzi przy oknie.
auf (na)
playIch lege das Buch auf den Tisch. playDas Buch liegt auf dem Tisch.
Kładę książkę na stół. Książka leży na stole.
playDer Student setzt sich auf den Stuhl. playDer Student sitzt auf dem Stuhl.
Student siada na krześle. Student siedzi na krześle.
playDer Gast hängt den Mantel an den Haken. playDer Mantel hängt an dem Haken.
Gość wiesza płaszcz na wieszak. Płaszcz wisi na wieszaku.
in (do, za, w)
playIch gehe in die Disco. playIch bin in der Disco.
Idę na dyskotekę. Jestem na dyskotece.
playEva geht in das Zimmer. playEva ist in dem Zimmer.
Ewa idzie do pokoju. Ewa jest w pokoju.
playDie Kinder gehen in den Garten. playDie Kinder sind in dem Garten.
Dzieci idą do ogrodu. Dzieci są w ogrodzie.
über (nad)
playAdam hängt die Lampe über den Tisch. playDie Lampe hängt über dem Tisch.
Adam wiesza lampę nad stołem. Lampa wisi nad stołem.
playDas Kind hängt einen Schleier über das Bett. playEin Schleier hängt über dem Bett.
Dziecko wiesza zasłonę nad łóżkiem. Zasłona wisi nad łóżkiem.
unter (pod, wśród)
playDer Hund legt sich unter den Tisch. playDer Hund liegt unter dem Tisch.
Pies kładzie się pod stół. Pies leży pod stołem.
playEr stellt den Sessel unter die Lampe. playDer Sessel steht unter der Lampe.
On stawia fotel pod lampą. Fotel stoi pod lampą.
vor (przed)
playWir gehen vor das Haus. playWir sind vor dem Haus.
Idziemy przed dom. Jesteśmy przed domem.
playEr stellt den Sessel vor das Regal. playDer Sessel steht vor dem Regal.
On stawia fotel przed regał. Fotel stoi przed regałem.
hinter (za)
playDie Katze legt sich hinter die Couch. playDie Katze liegt hinter der Couch.
Kot kładzie się za tapczan. Kot leży za tapczanem.
playUwe geht hinter das Haus. playUwe ist hinter dem Haus.
Uwe idzie za dom. Uwe jest za domem.
playEr versteckt sich hinter den Container. playEr ist hinter dem Container versteckt.
On chowa się za kontener. On jest schowany za kontenerem.
neben (obok)
playIch lege das Buch neben das Heft. playDas Buch liegt neben dem Heft.
Kładę książkę obok zeszytu. Książka leży obok zeszytu.
playHelga setzt sich neben den Baum. playHelga sitzt an dem Baum.
Helga siada obok drzewa. Helga siedzi przy drzewie.
zwischen (między)
playEr steckt das Heft zwischen die Bücher. playDas Heft steckt zwischen den Büchern.
On wkłada zeszyt między książki. Zeszyt tkwi między książkami.
playIch lege den Kuli zwischen das Buch und das Heft. playDer Kuli liegt zwischen dem Buch und dem Heft.
Kładę długopis między książkę i zeszyt. Długopis leży między książką i zeszytem.

Przyimki z pierwszej kolumny, czyli te, które wymagają biernika (der Akkusativ) zawsze wyrażają ruch, zmianę miejsca, obiekt się przemieszcza. Druga kolumna to przyimki łączące się z celownikiem (der Dativ) informują, że obiekt jest w stanie spoczynku, gdzieś się znajduje i nie zmienia swojego miejsca.

Jeśli czasownikiem jest sein (być) wówczas po przyimku występuje celownik (der Dativ):

playEr ist in der Schule. On jest w szkole.
playDas Kind ist im Garten. Dziecko jest w ogrodzie.
playDer Lehrer ist in der Klasse. Nauczyciel jest w klasie.
playDie Mutter ist hinter dem Haus. Matka jest za domem.
playDer Teller ist auf dem Tisch. Talerz jest na stole.

Dwa przyimki z powyżej wymienionych odpowiadają także na pytanie wann (kiedy) i łączą się z celownikiem (der Dativ). Są to następujące przyimki:

playan w
playvor przed

Oto przykłady:

playAm Montag gehe ich zum Arzt. W poniedziałek idę do lekarza.
playAm Wochenende fahre ich nach Berlin. W weekend jadę do Berlina.
playEr kommt am Nachmittag. On przyjdzie po południu.
playVor zwei Tagen war ich noch in Griechenland. Przed dwoma dniami byłem jeszcze w Grecji.
playEr war bei mir vor Weihnachten. On był u mnie przed Bożym Narodzeniem.
playBesuchte er dich vor einer Woche? Odwiedził cię przed tygodniem?

Ćwiczenia online:

Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (2)

Wielkie dzieki! :)

Świetnie wytłumaczone, dziękuję!