Wyrażenia czasownikowo-rzeczownikowe
W języku niemieckim popularne są wyrażenia składające się z rzeczownika oraz czasownika, przy czym w takim wyrażeniu często występują także przyimki. Najważniejszą rolę spełnia tu rzeczownik odczasownikowy (czyli utworzony od czasownika).
| czasownik |
rzeczownik odczasownikowy |
| playentscheiden |
playdie Entscheidung |
| decydować |
decyzja |
| playspazieren gehen |
playder Spaziergang |
| spacerować |
spacer |
| playwählen |
playdie Wahl |
| wybierać |
wybór |
Czasownik w wyrażeniu czasownikowo-rzeczownikowym ma jedynie rolę gramatyczną, stąd jego nazwa Funktionsverb a całe wyrażenie nosi nazwę Funktionsverbgefüge.
W wyrażeniach czasownikowo-rzeczownikowych znaczenie czasownika nie jest istotne. Ważne jest od jakiego czasownika został utworzony rzeczownik i to decyduje o znaczeniu całego wyrażenia. Tak więc wyrażeń tych nie tłumaczymy dosłownie, lecz kierujemy się znaczeniem rzeczownika. I tak jak już wspomniane, czasownik ma w takim wyrażeniu tylko funkcję gramatyczną.
Poniższej zostały przedstawione wyrażenia czasownikowo-rzeczownikowe według czasownika, z którym występują.
anstellen
wyrażenie
czasownikowo-rzeczownikowe |
czasownik, któremu
wyrażenie odpowiada |
znaczenie |
| playBeobachtungen anstellen |
playbeobachten |
obserwować, śledzić |
| playBerechnungen anstellen |
playberechnen |
wyliczać |
| playÜberlegungen anstellen |
playüberlegen |
zastanawiać się |
| playUntersuchungen anstellen |
playuntersuchen |
badać, analizować |
aufnehmen
| playden/einen Kontakt aufnehmen (mit/zu) |
playkontaktieren |
skontaktować |
| playdie/eine Verbindung aufnehmen |
playsich verbinden |
połączyć się |
| playVerhandlungen aufnehmen |
playverhandeln |
pertraktować |
ausüben
| play(einen) Einfluss ausüben (auf) |
playbeeinflussen |
wywierać wpływ |
| playeine Wirkung ausüben |
playwirken |
oddziaływać |
sich befinden
| playsich in Anwendung befinden |
playangewendet werden |
być w użyciu |
| playsich im Aufbau befinden |
playaufgebaut werden |
być na etapie tworzenia
(np. strona internetowa) |
| playsich im Bau befinden |
playgebaut werden |
być w budowie
(np. budynek) |
| playsich in Gefahr befinden |
playgefährdet werden |
być zagrożonym |
besitzen
| playdie Fähigkeit besitzen zu |
playfähig sein |
być uzdolnionym |
| playden Mut besitzen zu |
playmutig sein |
być odważnym |
bringen
| playzum Abschluss bringen |
playabchließen |
zakończyć |
| playzur Aufführung bringen |
playaufführen |
wystawiać |
| playzum Ausdruck bringen |
playausdrücken |
wyrażać się |
| playzu Ende bringen |
playbeenden |
kończyć |
| playin Gefahr bringen |
playgefährden |
narazić na niebezpieczeństwo |
| playins Gespräch bringen |
playbesprechen |
omawiać |
| playzum Halten bringen |
playanhalten |
zatrzymywać |
| playzur Kenntnis bringen |
playbekannt geben |
ogłosić
podać do wiadomości |
| playin Ordnung bringen |
playordnen |
uporządkować |
| playin Verlegenheit bringen |
playverlegen |
wprawiać w zakłopotanie |
erheben
| playAnklage erheben (gegen) |
playanklagen |
postawić kogoś w stan oskarżenia |
| playAnspruch erheben (auf) |
playbeanspruchen |
rościć sobie prawo (do czegoś) |
| playBeschwerde erheben (über/gegen) |
playsich beschweren |
skarżyć się |
| playProtest erheben (gegen) |
playprotestieren |
protestować |
| playeinen Vorwurf erheben |
playvorwerfen |
zarzucać |
| playWiderspruch erheben |
playwidersprechen |
sprzeciwiać się |
finden
| playAnerkennung finden |
playanerkannt werden |
spotkać się z czyimś uznaniem |
| playAnwendung finden |
playangewendet werden |
znaleźć zastosowanie |
| playBeachtung finden |
playbeachtet werden |
zostać zauważonym |
| playden Tod finden |
playgetötet werden |
zostać zabitym |
| playVerwendung finden |
playverwendet werden |
znajdować zastosowanie |
führen
| playden/einen Beweis führen |
playbeweisen |
udowadniać |
| playzu Ende führen |
playbeenden |
doprowadzić do końca |
| playein Gespräch führen |
playsprechen |
rozmawiać |
| playden/einen Kampf führen |
playkämpfen |
walczyć |
| playdas/ein Protokoll führen |
playprotokollieren |
protokołować |
geben
| playin Auftrag geben |
playbeauftragen |
zlecić (coś komuś) |
| playdie Einwilliung geben |
playeinwilligen |
dawać zgodę |
| playeine Erlaubnis geben |
playerlauben |
pozwolić |
| playsich Mühe geben |
playsich bemühen |
zadać sobie trud |
| playUnterricht geben |
playunterrichten |
prowadzić lekcję |
| playdas/ein Versprechen geben |
playversprechen |
składać obietnicę |
gehen
| playin Arbeit gehen |
playbearbeitet werden |
zostać opracowanym |
| playin Druck gehen |
playgedruckt werden |
iść do druku |
| playzu Ende gehen |
playbeendet werden |
kończyć się
wyczerpywać się |
| playin Erfüllung gehen |
playerfüllt werden |
spełnić się |
gelangen
| playzur Aufführung gelangen |
playaufgeführt werden |
zostać wystawionym |
| playzur Einsicht gelangen |
playeinsehen |
zrozumienie (dla czegoś) |
| playzur Entscheidung gelangen |
playsich entscheiden |
zdecydować się |
geraten
| playin Angst geraten |
playverängstigt werden |
zostać wystraszonym |
| playin Armut geraten |
playarm werden |
popaść w biedę |
| playin Unruhe geraten |
playunruhig werden |
niepokoić się |
| playin Verdacht geraten |
playverdächtig werden |
być podejrzanym |
| playin Vergessenheit geraten |
playvergessen werden |
popaść w niepamięć |
| playin Verlegenheit geraten |
playverlegen werden |
wpaść w zakłopotanie |
| playin Wut geraten |
playwütend werden |
wpaść we wściekłość |
haben
| playeine Ahnung haben |
playahnen |
mieć pojęcie |
| playAngst haben (vor) |
playängsten |
bać się |
| playin Besitz haben |
playbesitzen |
mieć w posiadaniu
posiadać |
| playin Gebrauch haben |
playgebrauchen |
używać |
| playGefallen haben (an) |
playgefallen |
upodobać sobie |
| play(die) Hoffnung haben |
playhoffen |
mieć nadzieję |
| playInteresse haben (an) |
playsich interessieren für |
interesować się |
| playMut haben |
playmutig sein |
mieć odwagę |
| playVerständnis haben für |
playverstehen |
rozumieć |
halten
| playin Angst halten |
playängstigen |
trzymać kogoś w obawie |
| playAusschau halten (nach) |
playausschauen |
wyglądać (kogoś/czegoś) |
| playeine Rede halten |
playreden |
przemawiać |
| playWache halten |
playwachen
playbewachen |
czuwać
strzec |
kommen
| playzum Abschluss kommen |
playabgeschlossen werden |
zakończyć |
| playzum Ausdruck kommen |
playsich ausdrücken |
wyrazić się |
| playzur Verhandlung kommen |
playverhandelt werden |
dojść do pertraktacji |
| playzur Versteigerung kommen |
playversteigert werden |
dojść do licytacji |
leisten
| playeinen Beitrag leisten (zu) |
playbeitragen (zu) |
przyczyniać się (do) |
| playBürgschaft leisten |
playbürgen |
ręczyć/poręczyć |
| playden/einen Eid leisten |
playbeeiden |
złożyć przysięgę |
| playErsatz leisten |
playersetzen |
rekompensować |
| playHilfe leisten |
playhelfen |
pomagać |
| playWiderstand leisten |
playwiderstehen |
stawiać opór |
liegen
| playunter Beschuss liegen |
playbeschossen werden |
być pod ostrzałem |
| playin Scheidung liegen |
playgeschieden werden |
rozwodzić się |
| playin Streit liegen |
playsich streiten |
kłócić się |
machen
| playeine Andeutung machen |
playandeuten |
robić aluzję |
| playeinen Anfang machen |
playanfangen |
rozpocząć |
| playAngaben machen |
playangeben |
informować |
| playEindruck machen (auf) |
playbeeindrucken |
robić wrażenie (na) |
| play(die/eine) Mitteilung machen |
playmitteilen |
informować |
| playeine Wanderung machen |
playwandern |
wędrować |
nehmen
| playAbschied nehmen (von) |
playsich verabschieden |
żegnać się |
| playin Anspruch nehmen |
playbeanspruchen |
żądać, wymagać |
| playein Bad nehmen |
playbaden |
brać kąpiel |
| playin Besitz nehmen |
playbesetzen |
brać w posiadanie |
| playBezug nehmen (auf) |
playsich beziehen |
powołać się (na) |
| playin Empfang nehmen |
playempfangen |
przyjmować coś |
| playin Haft nehmen |
playverhaften |
aresztować |
| playzur Kenntnis nehmen |
playkennen lernen |
przyjąć do wiadomośći |
| playRache nehmen |
playsich rächen |
zemścić się |
| playRücksicht nehmen (auf) |
playberücksichtigen |
mieć wzgląd (na coś) |
| playin Schutz nehmen |
playschützen |
bronić |
sein
| playin Anwendung sein |
playangewendet werden |
być w użyciu |
| playbeim Arbeiten (Kochen usw.) sein |
playarbeiten (kochen) |
pracować (gotować itd.) |
| playim Bau sein |
playgebaut werden |
być w budowie |
| playin Bewegung sein |
playsich bewegen |
być w ruchu |
| playim Einsatz sein |
playeingesetzt sein |
być w akcji |
| playzu Ende sein |
playbeendet sein |
być ukończonym |
| playin Gebrauch sein |
playgebrauchen |
używać |
| playin Gefahr sein |
playgefährdet sein |
być w niebezpieczeństwie |
| playim Irrtum sein |
playsich irren |
mylić się |
setzen
| playin Betrieb setzen |
playbetreiben |
uruchomić coś |
| playin Bewegung setzen |
playbewegen |
wprawić w ruch, uruchomić |
| playin Verwunderung setzen |
playverwundern |
wprawić w zdziwienie |
stehen
| playunter Anklage stehen |
playangeklagt sein |
być oskarżonym |
| playunter Beobachtung stehen |
playbeobachtet werden |
być obserwowanym |
| playzur Debatte stehen |
playdebattiert werden |
być przedmiotem debaty |
| playzur Diskussion stehen |
playdiskutiert werden |
być przedmiotem dyskusji |
| playunter dem Einfluss stehen |
playbeeinflusst werden |
być pod czyimś wpływem |
| playunter (dem) Schutz stehen |
playbeschützt werden |
być pod ochroną |
| playunter dem Verdacht stehen |
playverdächtigt werden |
być podejrzanym |
| playzur Verfügung stehen |
playverfügbar sein |
być do dyspozycji |
| playim Widerspruch stehen (zu) |
playwidersprechen |
być w sprzeczności |
| playim Zusammenhang stehen (mit) |
playzusammenhängen |
mieć związek (z) |
stellen
| playden/einen Antrag stellen (auf) |
playbeantragen |
postawić wniosek (o coś) |
| playunter Beobachtung stellen |
playbeobachten |
obserwować |
| playunter Beweis stellen |
playbeweisen |
udowodnić coś |
| playzur Debatte stellen |
playdebattieren |
debatować |
| playzur Diskussion stellen |
playdiskutieren |
dyskutować |
| playdie/eine Forderung stellen |
playfordern |
wystąpić z roszczeniami |
| playdie/eine Frage stellen |
playfragen |
postawić pytanie |
| playin Rechnung stellen |
playberechnen |
wystawić rachunek |
| playzur Verfügung stellen |
playverfügbar machen |
postawić do dyspozycji |
treffen
| playeine Entscheidung treffen |
playentscheiden |
zdecydować |
| playeine Vereinbarung treffen |
playvereinbaren |
uzgodnić |
| playVorbereitungen treffen |
playvorbereiten |
przygotować |
| playVorsorge treffen |
playvorsorgen |
zadbać |
| playeine Wahl treffen |
playwählen |
wybierać |
üben
| playKritik üben |
playkritisieren |
krytykować |
| playNachsicht üben |
playnachsichtig sein |
być wyrozumiałym |
| playRücksicht üben |
playrücksichtsvoll sein |
być taktownym |
| playVerrat üben |
playverraten |
zdradzać |
unternehmen
| playAnstrengungen unternehmen |
playsich anstrengen |
wysilać się |
| playdie/eine Reise unternehmen |
playreisen |
podróżować |
| playden/einen Versuch unternehmen |
playversuchen |
spróbować |
vornehmen
| playeine Änderung vornehmen |
playändern |
zmieniać |
| playdie/eine Ergänzung vornehmen |
playergänzen |
uzupełniać |
| playdie/eine Korrektur vornehmen |
playkorrigieren |
poprawić |
| playdie/eine Verbesserung vornehmen |
playverbessern |
ulepszać |
ziehen
| playin Erwägung ziehen |
playerwägen |
rozważyć |
| playin Zweifel ziehen |
playbezweifeln |
wątpić |