Zdanie okolicznikowe przyczyny z weil, da i denn
Zdanie okolicznikowe przyczyny (der Kausalsatz) odpowiada na pytania:
| playwarum? | dlaczego? |
| playweshalb? | dlaczego? |
| playaus welchem Grund? | z jakiego powodu? |
| playWarum gehst du zum Arzt? | Dlaczego idziesz do lekarza? |
| playWeshalb weint das Kind? | Dlaczego to dziecko płacze? |
| playAus welchem Grund lernst du Deutsch? | Z jakiego powodu uczysz się niemieckiego? |
Aby odpowiedzieć na te pytania potrzebujemy spójnika ponieważ, który w języku niemieckim ma trzy formy. Są to:
weil (ponieważ) - występuje po zdaniu głównym i wprowadza zdanie poboczne, czyli czasownik jest na końcu zdania.
| playIch gehe zum Arzt, weil ich Halsschmerzen habe. | Idę do lekarza, ponieważ boli mnie gardło. |
| playDas Kind weint, weil es einen Lolli will. | Dziecko płacze, ponieważ chce lizaka. |
| playIch lerne Deutsch, weil ich in Deutschland arbeiten will. | Uczę się niemieckiego, ponieważ chcę pracować w Niemczech. |
da (ponieważ) - zdania zaczynające się od da występują zazwyczaj przed zdaniem głównym. Są to także zdania poboczne z czasownikiem na końcu. Pamiętajmy, iż gdy zdanie poboczne jest przed zdaniem głównym, to zdanie główne zaczyna się od czasownika i następuje połączenie typu czasownik, czasownik.
| playDa ich Halsschmerzen habe, gehe ich zum Arzt. | Ponieważ boli mnie gardło, idę do lekarza |
| playDa das Kind einen Lolli will, weint es. | Ponieważ dziecko chce lizaka, płacze. |
| playDa ich in Deutschland arbeiten will, lerne ich Deutsch. | Ponieważ chcę pracować w Niemczech, uczę się niemieckiego. |
denn (ponieważ) - jest to najprostszy spójnik, po którym występuje szyk zdania prostego. Oznacza to, że bezpośrednio po spójniku jest podmiot a następnie orzeczenie:
| playIch gehe zum Arzt, denn ich habe Halsschmerzen. | Idę do lekarza, ponieważ boli mnie gardło. |
| playDas Kind weint, denn es will einen Lolli. | Dziecko płacze, ponieważ chce lizaka. |
| playIch lerne Deutsch, denn ich will in Deutschland arbeiten. | Uczę się niemieckiego, ponieważ chcę pracować w Niemczech. |
Najważniejsze jest, aby pamiętać, że po weil oraz da jest szyk przestawny a po denn występuje zawsze szyk prosty.
| playWir treffen uns heute nicht, weil ich viel zu tun habe. | Nie spotykamy się dzisiaj, ponieważ ja mam dużo do zrobienia. |
| playDa seine Frau Geburtstag hat, kauft er Blumen. | Ponieważ jego żona ma urodziny, on kupuje kwiaty. |
| playSie dürfen hier nicht parken, denn das ist ein Behindertenparkplatz. | Nie mogą Państwo tutaj parkować, ponieważ to jest parking dla niepełnosprawnych. |
| playIch habe diese Prüfung nicht bestanden, weil ich zu wenig gelernt habe. | Nie zdałem tego egzaminu, ponieważ za mało się uczyłem. |
| playPetra liest gerne Zeitungen, denn sie findet diese interessant. | Petra chętnie czyta gazety, ponieważ uważa, że są one interesujące. |
| playDa das Kind Durst hat, trinkt es viel Wasser. | Ponieważ to dziecko jest spragnione, pije dużo wody. |
