Przypadki niemieckie - Celownik (Dativ)
Celownik (der Dativ) odpowiada na pytanie wem? (komu? czemu?). W celowniku zmieniają się rodzajniki wszystkich rodzajów. Rodzajniki rodzaju męskiego i nijakiego zmieniają się z der/ein/kein i das/ein/kein na dem/einem/keinem. Rodzajniki rodzaju żeńskiego zmieniają cię z die/eine/keine na der/einer/keiner. Cała liczba mnoga zmienia się z die/-/keine na den/-/keinen a rzeczownik otrzymuje końcówkę -n.
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
N. | ||||
G. | ||||
Dativ komu? czemu? wem? |
playdem playeinem playkeinem |
playder playeiner playkeiner |
playdem playeinem playkeinem |
playden + n - + n playkeinen + n |
A. |
Jeśli rzeczownik w liczbie mnogiej zakończony jest na -n lub na -s nie otrzymuje on końcówki -n.
mianownik liczby mnogiej | celownik liczby mnogiej |
celownik rzeczowników otrzymujących końćówkę -n | |
playdie Kinder | playden Kindern |
dzieci | dzieciom |
playdie Mütter | playden Müttern |
matki | matkom |
playdie Bäume | playden Bäumen |
drzewa | drzewom |
playdie Bücher | playden Büchern |
książki | książkom |
celownik rzeczowników zakończonych na -n lub -s | |
playdie Frauen | playden Frauen |
kobiety | kobietom |
playdie Freundinnen | playden Freundinnen |
przyjaciółki | przyjaciółkom |
playdie Fragen | playden Fragen |
pytania | pytaniom |
playdie Menschen | playden Menschen |
ludzie | ludziom |
playdie Bären | playden Bären |
niedźwiedzie | niedźwiedziom |
playdie Abos | playden Abos |
abonamenty | abonamentom |
playdie Hotels | playden Hotels |
hotele | hotelom |
playdie Fotos | playden Fotos |
zdjęcia | zdjęciom |
Celownik występuje m.in. po takich czasownikach jak:
język niemiecki | język polski |
playgehören | należeć |
playhelfen | pomagać |
playgefallen | podobać się |
playschenken | podarować |
playzeigen | pokazywać |
playsagen | mówić |
playbegegnen | spotkać |
playgehorchen | słuchać kogoś |
playfolgen | iść za kimś |
Zastosowanie celownika w zdaniach wygląda następująco:
rodzaj męski | |
playDas Mädchen gefällt einem Jungen. | Dziewczyna podoba się (komu?) chłopakowi. |
playPeter antwortet dem Vater. | Peter odpowiada (komu?) ojcu. |
rodzaj żeński | |
playDie Tochter hilft der Mutter. | Córka pomaga (komu?) matce. |
playFrau Müller dankt der Sekträterin. | Pani Müller dziękuje (komu?) sekretarce. |
rodzaj nijaki | |
playDie Gäste geben dem Kind Geschenke. | Goście dają (komu?) dziecku prezenty. |
playDas dürfen wir keinem Mädchen sagen. | Tego nie wolno nam powiedzieć (komu?) żadnej dziewczynie. |
liczba mnoga | |
playIch zeige den Touristen die Stadt. | Pokazuję (komu?) turystom miasto. |
playDie Hefte gehören den Kindern. | Zeszyty należą do (kogo?) dzieci. |
playDer Lehrer liest den Schülern einen Roman vor. | Nauczyciel czyta (komu?) uczniom powieść. |
Pytania tworzone są przez inwersję, czyli przesunięcie czasownika na pierwsze miejsce, bądź przy użyciu zaimka pytającego wem? (komu? czemu?).
playAntwortet der Schüler dem Lehrer? | Odpowiada uczeń nauczycielowi? |
playWem antwortet der Schüler? | Komu odpowiada uczeń? |
playGehört der Hund dem Kind? | Należy ten pies do tego dziecka? |
playWem gehört der Hund? | Do kogo należy ten pies? |