Niemieckie rodzajniki określone
W rodzajniku nieokreślonym dla rodzaju męskiego i dla rodzaju nijakiego forma rodzajnika jest taka sama (ein). Jednak rodzajnik określony ma inne formy dla każdego rodzaju gramatycznego: dla rodzaju męskiego der, dla rodzaju żeńskiego die, dla rodzaju nijakiego das, a dla liczby mnogiej die.
liczba pojedyńcza | liczba mnoga | |
rodzaj męski | playder |
playdie |
rodzaj żeński | playdie | |
rodzaj nijaki | playdas |
Jeśli znany jest rodzaj rzeczownika użycie rodzajnika określonego nie jest skomplikowane i wygląda następująco:
playDer Tisch ist neu. | Ten stół jest nowy. | rodzaj męski |
playDie Frau ist hübsch. | Ta kobieta jest ładna. | rodzaj żeński |
playDas Kind ist klein. | To dziecko jest małe. | rodzaj nijaki |
playDie Blumen sind wunderschön. | Te kwiaty są przepiękne. | liczba mnoga |
Rodzajnika określonego używamy gdy mówimy o czymś, co jest znane rozmówcy, czyli:
Przed rzeczownikami, o których była mowa w poprzednim zdaniu:
playDas ist ein Bild. Das Bild ist bunt. | To jest obrazek. Ten obrazek jest kolorowy. |
playDas ist eine Frau. Die Frau ist hübsch. | To jest kobieta. Ta kobieta jest ładna. |
playIst das ein Hund? Ja, aber der Hund ist sehr klein. | Czy to jest pies? Tak, ale ten pies jest bardzo mały. |
W pierwszym zdaniu jest rodzajnik nieokreślony, ponieważ mówimy o obrazku/kobiecie/dziecku po raz pierwszy. W drugim zdaniu wiemy już, że rozmówca ma na myśli ten konkretny obrazek/kobietę/dziecko, o którym już we wcześniejszym zdaniu była mowa. Dlatego używamy rodzajnika określonego das (obrazek jest w języku niemieckim rodzaju nijakiego), die (dla kobiety) i der (dla psa).
Przed rzeczownikami uznanymi za jedyne w świecie (powietrze, księżyc, słońce, ziemia):
playDie Luft ist frisch. | Powietrze jest świeże. |
playDie Erde ist rund. | Ziemia jest okrągła. |
playDer Mond scheint hell. | Księżyc świeci jasno. |
playDie Sonne ist ein Stern. | Słońce jest gwiazdą. |
Przed nazwami gór, rzek i mórz:
playDie Weichsel ist 1.047 km lang. | Wisła ma 1.047 km długości. |
playDie Ostsee ist sehr tief. | Bałtyk jest bardzo głęboki. |
playDie Alpen sind teilweise vom Schnee bedeckt. | Alpy są częściowo pokryte lodem. |
playDie Karpaten liegen in Polen. | Karpaty leżą w Polsce. |
Przed nazwami niektórych krajów:
playWir fahren in die Bundesrepublik Deutschland. | Jedziemy do Republiki Niemiec. |
playDie Vereinigten Staaten von Amerika sind sehr groß. | Stany Zjednoczone są bardzo duże. |
playDie Niederlande haben 16.336.000 Einwohner. | Holandia ma 16.336.000 mieszkańców. |
Z rodzajnikiem określonym występują następujące nazwy krajów:
w liczbie pojedynczej: | |
playdie Slowakei | Słowacja |
playdie Türkei | Turcja |
playdie Schweiz | Szwajcaria |
playder Libanon | Liban |
playdie Bundesrepublik Deutschland | Republika Niemiec |
playdie Mongolei | Mongolia |
playdie Ukraine | Ukraina |
playder Irak | Irak |
playder Iran | Iran |
playder Sudan | Sudan |
w liczbie mnogiej: | |
playdie Vereinigten Staaten von Amerika play(die USA) |
Stany Zjednoczone (USA) |
playdie Niederlande | Holandia |