Przysłówki zaimkowe - język niemiecki
Przysłówki zaimkowe to inaczej mówiąc połączenie zaimków w funkcji przysłówka z przyimkami. Brzmi nieco skomplikowanie, ale jeśli poznamy zasadę ich funkcjonowania, wówczas będzie to już całkowicie zrozumiałe. Przypomnijmy sobie najpierw, że część czasowników łączy się z przyimkami, np:
| playwarten auf | czekać na |
| playzweifeln an | wątpić w |
| playhelfen bei | pomagać w |
| playsein gegen | być przeciwko |
| playstreben nach | dążyć do |
(Dokładne omówienie czasowników z przyimkami znajduje się w dziale Rekcja, zaś przedstawione przykłady maja służyć jedynie zobrazowaniu omawianego zagadnienia.)
Jeśli chcemy zapytać o jakąś rzecz i czasownik wymaga przyimka, wówczas następuje jego połączenie z wo- lub wor- (jeśli przyimek zaczyna się od samogłoski). Oto przykłady:
| playIch warte auf den Bus. -Worauf wartest du? | Czekam na autobus. -Na co czekasz? |
| playEr hilft ihr bei Hausaufgaben. -Wobei hilft er ihr? | On pomaga jej w pracy domowej. -W czym on jej pomaga. |
| playDer Unternehmer strebt nach dem Erfolg. -Wonach strebt der Unternehmer? | Przedsiębiorca dąży do sukcesu. Do czego dąży ten przedsiębiorca? |
| playDie fehlerhaften Teile werden durch neue ersetzt. Wodurch werden die fehlerhaften Teile ersetzt? | Wadliwe części będą zastąpione nowymi. -Czym będą zastąpione wadliwe części? |
| playWorüber erzählt er? -Er erzählt über seinen Urlaub. | O czym on opowiada? -On opowiada o swoim urlopie. |
| playWofür interessiert ihr euch? -Wir interessieren uns für Geschichte Europas. | Czym się interesujecie? -Interesujemy się historią Europy. |
Jeśli pytamy o osobę, wówczas na pierwszym miejscu jest przyimek a na drugim zaimek pytający wer w odpowiednim przypadku:
| playIch warte auf meinen Mann. -Auf wen wartest du? | Czekam na mojego męża. -Na kogo czekasz? |
| playAlle sind gegen mich. - Gegen wen sind alle? | Wszyscy są przeciw mnie. -Przeciw komu są wszyscy. |
| playAuf Herrn Nowak kann man sich immer verlassen. -Auf wen kann man sich immer verlassen? | Na panu Nowaku zawsze można polegać. -Na kim zawsze można polegać? |
| playBefreien sie mich bitte von ihm! -Von wem sollen wir Sie befreien? | Proszę mnie od niego uwolnić. -Od kogo mamy Panią uwolnić? |
| playÜber wessen Besuch freuen sich alle? -Alle freuen sich über Adams Besuch. | Z czyich odwiedzin cieszą się wszyscy? -Wszyscy cieszą się z odwiedzin Adama. |
W zdaniach twierdzących, aby nie powtarzać rzeczownika, wraz z przyimkiem używamy da- i dar- (jeśli przyimek zaczyna się od samogłoski).
| playFragt er dich nach deiner Telefonnummer? -Ja er fragt mich danach. | Czy on pyta się ciebie o numer telefonu? -Tak, on mnie o to pyta. |
| playDenkst du an das Buch? -Ja, ich denke noch daran. | Myślisz o tej książce? -Tak, jeszcze o tym myślę. |
| playInteressierst du dich für Fußball? -Ja, ich interessiere mich dafür. | Interesujesz się piłką nożną? -Tak, interesuję się tym. |
| playPeter strebt nach Erfolg. Pola strebt auch danach. | Peter dąży do sukcesu. Pola także do tego dąży. |
| playWorum geht es hier? Es geht hier darum, dass... | O co tu chodzi? Chodzi tu o to, że... |
| playHast du schon davon gehört, dass... | Czy słyszałeś już o tym, że... |
