Zaimek nieosobowy es - język niemiecki
Zaimek es oznacza nie tylko trzecią osobę liczby pojedynczej czy też rzeczownik rodzaju nijakiego, np.:
| playDas Fenster ist schmutzig. | playEs ist nicht sauber. |
| Okno jest brudne. | Ono nie jest czyste. |
| playDas Kind weint. | playEs ist traurig. |
| Dziecko płacze. | Ono jest smutne. |
Zaimek es występuje także jako podmiot, gdy sprawca zdarzenia jest nieznany. Jak to rozumieć? W języku polskim podmiot jest domyślny i może być pomijany. W języku niemieckim przy każdym czasowniku określony jest wykonawca danej czynności. Zdarza się jednak, że wykonawca tej czynności jest nieznany (głównie dotyczy to czasowników wyrażających odczucia i postrzeganie w sytuacjach). Wówczas zamiast wykonawcy czynności w miejscu podmiotu umieszczone jest es. Przedstawia się to w ten oto sposób:
| playEs ärgert mich... | Złości mnie... |
| playEs freut uns... | Cieszy nas.... |
| playEs wundert mich... | Dziwi mnie... |
| playEs interessiert mich... | Interesuje mnie... |
Es występuje także przy czasownikach opisujących zjawiska pogodowe. Czasowniki te wyrażają jednocześnie cały związek wyrazowy. Ponieważ w języku niemieckim czasownik nie może samodzielnie budować zdania, podmiotem w takich zdaniach jest właśnie es.
| playEs regnet. | Pada (deszcz). |
| playEs schneit. | Prószy (śnieg). |
| playEs nieselt. | Mży. |
| playEs donnert. | Grzmi. |
| playEs hagelt. | Pada grad. |
Istnieją także zwroty i wyrażenia, w których zaimek es jest nieodłącznym elementem. W zwrotach tych czasownik zawsze występuje w 3. osobie liczby pojedyńczej, niezależnie czy stoi on w połączeniu z jedną lub wieloma rzeczami. Do najpopularniejszych należą:
| playes gibt | być, znajdować się |
| playes geht um | chodzić o |
| playes handelt sich um | chodzić o |
| playes kommt auf etwas an | zależeć od |
| es gibt - być, znajdować się | |
| playEs gibt hier kein Kino. | Tu nie ma kina. |
| playWo gibt es hier ein Theater? | Gdzie tu jest jakiś teatr? |
| playGibt es in diesem Hotel freie Zimmer? | Czy w tym hotelu są wolne pokoje? |
| es geht um - chodzić o | |
| playWorum geht es dir? | O co ci chodzi? |
| playEs geht um meine Mutter. | Chodzi o moją matkę. |
| playGeht es um deine Großeltern? | Czy chodzi o twoich dziadków? |
| es handelt sich um - chodzić o | |
| playEs handelt sich um Geld. | Chodzi o pieniądze. |
| playWorum handelt es sich wieder? | O co znowu chodzi? |
| es kommt auf etwas an - zależeć od | |
| playEs kommt auf den Arzt an. | To zależy od lekarza. |
| playKommt es immer auf mich an? | Czy to zawsze zależy ode mnie? |
| playEs kommt darauf an, ob ich Zeit finde. | To zależy od tego, czy znajdę czas. |
Zaimek es może występować w każdym zdaniu jako element wypełniający miejsce podmiotu, gdy ten znajduje na dalszym miejscu. Dzieje się to ze względu na wspomnianą już właściwość czasownika, który samodzielnie nie może rozpoczynać zdania (wyjątek stanowią zdania pytające utworzone przez inwersję - więcej na ten temat znajduje się w odpowiednim dziale). Dzięki temu jedno zdanie można napisać na kilka sposobów. Oto przykłady:
| playEin Unfall ist passiert. | Wydarzył się wypadek. |
| playEs ist ein Unfall passiert. |
| playEinige Vorbeugungsmaßnahmen sind hier notwendig. | Tutaj potrzebne są pewne środki zapobiegawcze. |
| playEs sind hier einige Vorbeugungsmaßnahmen notwendig. |
