Zaimek osobowy - język niemiecki
Zaimek osobowy zastępuje inne części mowy i wskazuje osoby, przedmioty oraz sytuacje. Dzięki zaimkom nie trzeba wielokrotnie powtarzać jednego rzeczownika lecz można zastąpić go odpowiednim zaimkiem. Zaimek osobowy w języku niemieckim jest taki sam jak zaimek osobowy w języku polskim. Wyjątek stanowi trzecia osoba liczby mnogiej sie mająca jedną formę zarówno dla rodzaju męskiego, żeńskiego jak i nijakiego.
| liczba pojedyncza |
liczba mnoga |
||
| playich | ja | playwir | my |
| playdu | ty | playihr | wy |
| player | on | playsie | oni/one |
| playsie | ona | Sie | Pan/ Pani/ Państwo |
| playes | ono | ||
Charakterystyczne dla języka niemieckiego jest tworzenie formy grzecznościowej Pan/ Pani/ Państwo. Te trzy wyrazy zastępuje jeden: Sie, bez różnicy, czy zwracamy się do kobiety, mężczyzny, czy też do kilku osób. Forma grzecznościowa Sie, tak jak rzeczownik, zawsze pisana jest wielką literą, niezależnie od tego, czy jest na początku czy w środku zdania.
| playSie sind sehr nett. | Pani jest bardzo miła. |
| playSind Sie Herr Schultz? | Jest Pan panem Schultz? |
| playSie verstehen mich nicht. | Państwo mnie nie rozumieją. |
| playKönnen Sie mich unter der Rufnummer... erreichen. | Osiągnąć mogą mnie Państwo pod numerem... |
| playHaben Sie noch Fragen? | Czy ma Pani jeszcze jakieś pytania? |
Zaimek osobowy odmienia się nie tylko przez osoby ale także przez przypadki. Formy dopełniacza są stosowane niezwykle rzadko.
| Liczba pojedyncza | |||||
|
N. |
playich | playdu | player | playsie | playes |
|
G. |
playmeiner | playdeiner | playseiner | playihrer | playseiner |
|
D. |
playmir | playdir | playihm | playihr | playihm |
|
A. |
playmich | playdich | playihn | playsie | playes |
| liczba mnoga | |||
|
N. |
playwir | playihr | playsie/Sie |
|
G. |
playunser | playeurer | playihrer/Ihrer |
|
D. |
playuns | playeuch | playihnen/Ihnen |
|
A. |
playuns | playeuch | playsie/Sie |
Zaimek osobowy może zastąpić w zdaniu inne części mowy, np. rzeczownik. Przy takiej zamianie należy pamiętać czy zamieniany rzeczownik jest rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego, czy też może jest to liczba mnoga.
| Nominativ (mianownik) | |
| playDer Mann ist krank. | playEr ist nicht gesund. |
| Mężczyzna jest chory. | On nie jest zdrowy. |
| playIst die Frau Lehrerin? | playJa, sie ist Lehrerin. |
| Czy ta kobieta jest nauczycielką? | Tak, ona jest nauczycielką. |
| playDas Fenster ist schmutzig. | playDu musst es putzen. |
| Okno jest brudne. | Musisz je wyczyścić. |
| playWas machen die Kinder? | playSie schaukeln und klettern. |
| Co robią dzieci? | One bujają się i wspinają. |
| playDas Buch ist neu. | playEs ist nicht teuer. |
| Książka jest nowa. | Ona nie jest droga. |
| playSind Antje und Peter verheiratet? | playJa, sie sind verheiratet. |
| Czy Antje i Peter są małżeństwem? | Tak, oni są małżeństwem. |
| Dativ (celownik) | |
| playPeter hilft einer Frau. | playPeter hilft ihr oft. |
| Peter pomaga jakiejś kobiecie. | Peter pomaga jej często. |
| playDer Schüler dankt dem Lehrer. | playDer Schüler dankt ihm für seine Hilfe. |
| Uczeń dziękuje nauczycielowi. | Uczeń dziękuje mu za pomoc. |
| playIch begegne Maria und Tom oft. | playIch begegne ihnen oft. |
| Często spotykam Marię i Toma. | Często ich spotykam. |
| playEr antwortet mir und dir. | playEr antwortet uns. |
| On odpowiada mnie i tobie. | On odpowiada nam. |
| playHerr Kunz, gefällt es Ihnen hier? | playJa, es gefällt mir hier. |
| Panie Kunz, czy Panu się tutaj podoba? | Tak, podoba mi się tutaj. |
| Akkusativ (biernik) | |
| playHans besucht eine Freundin. | playEr besucht sie gerne. |
| Hans odwiedza przyjaciółkę. | On chętnie ją odwiedza. |
| playDer Vater bestraft das Kind. | playDer Vater bestraft es selten. |
| Ojciec karze dziecko. | Ojciec rzadko je karze. |
| playKaufst du den Pullover? | playNein, ich kaufe ihn nicht. |
| Kupisz ten sweter? | Nie, nie kupię go. |
| playIch rufe dich heute an. | playWillst du mich anrufen? |
| Zadzwonię dzisiaj do ciebie. | Chcesz do mnie zadzwonić? |
| playFrau Krenz, störe ich Sie nicht? | playNein, Sie stören mich nicht. |
| Pani Krenz, czy ja pani nie przeszkadzam? | Nie, nie przeszkadza mi Pan. |
Jeżeli w jednym zdaniu są dwa rzeczowniki, jeden w bierniku a drugi w celowniku i oba zostaną zastąpione zaimkami, to zaimek w bierniku będzie przed zaimkiem w celowniku.
| playEr gibt seiner Freundin ein Geschenk. | playEr gibt es ihr. |
| On daje (komu?) przyjaciółce (co?) prezent. | On daje go (co?) jej (komu?). |
| playSie zeigt den Touristen die Stadt. | playSie zeigt sie ihnen. |
| Ona pokazuje (komu) turystom (co?) miasto. | Ona pokazuje je (co?) im (komu?). |
| playIch antworte dem Lehrer auf eine Frage. | playIch antworte auf sie ihm. |
| Odpowiadam (komu?) nauczycielowi na (co?) pytanie. | Odpowiadam na nie (co?) jemu (komu?). |
| playMänner schenken Frauen Blumen. | playMänner schenken sie ihnen. |
| Mężczyźni dają (komu?) kobietom (co?) kwiaty. | Mężczyźni dają je (co?) im (komu?). |
| playWir liefern den Kunden unsere Waren. | playWir liefern sie ihnen. |
| Dostarczamy (komu?) klientom (co?) nasze towary. | Dostarczamy je (co?) im (komu?) |
| playDie Bank verweigert dem Mann die Auszahlung. | playDie Bank verweigert sie ihm. |
| Bank odmawia (komu?) temu mężczyźnie (czego?) wypłaty. | Bank odmawia jej (czego?) mu (komu?). |
Jeśli zaimkiem zostanie zastąpiony tylko jeden rzeczownik, wówczas zaimek będzie znajdował się przed rzeczownikiem w dopełnieniu. W tym przypadku obojętne jest, który rzeczownik (czy ten w bierniku czy ten w celowniku) zostanie zastąpiony zaimkiem.
| playEr gibt seiner Freundin ein Geschenk. | playEr gibt es seiner Freundin. | |
| On daje go swojej przyjaciółce. | ||
| On daje (komu?) przyjaciółce (co?) prezent | playEr gibt ihr ein Geschenk. | |
| On daje jej prezent. |
| playSie zeigt den Touristen die Stadt. | playSie zeigt sie den Touristen. | |
| Ona pokazuje je turystom. | ||
| Ona pokazuje (komu) turystom (co?) miasto. | playSie zeigt ihnen die Stadt. | |
| Ona pokazuje im miasto. |
| playIch antworte dem Lehrer auf eine Frage. | playIch antworte auf sie dem Lehrer. | |
| Odpowiadam na nie nauczycielowi. | ||
| Odpowiadam (komu?) nauczycielowi na (co?) pytanie. | playIch antworte ihm auf die Frage. | |
| Odpowiadam mu na pytanie. |
| playMänner schenken Frauen Blumen. | playMänner schenken sie Frauen. | |
| Mężczyźni dają je kobietom. | ||
| Mężczyźni dają (komu?) kobietom (co?) kwiaty. | playMänner schenken ihnen Blumen. | |
| Mężczyźni dają im kwiaty. |
| playWir liefern den Kunden unsere Waren. | playWir liefern sie den Kunden. | |
| Dostarczamy je klientom. | ||
| Dostarczamy (komu?) klientom (co?) nasze towary. | playWir liefern ihnen unsere Waren. | |
| Dostarczamy im nasze towary. |
| playDie Bank verweigert dem Mann die Auszahlung. | playDie Bank verwiegert sie dem Mann. | |
| Bank odmawia jej temu mężczyźnie. | ||
| Bank odmawia (komu?)temu mężczyźnie (czego?) wypłaty. | playDie Bank verweigert ihm die Auszahlung. | |
| Bank odmawia muwypłaty. |
